Шрифт өлчүсү:

27 Март 2015

Өнҹәдән дејим ки, узун мүддәт сонра интернет сајтларына дахил оларкән "Јени Мусават" гәзетинин сајтына дахил олдум. Дүзүнү дејим ки, узун мүддәт иди ки, мүхалифәт мәтбуаты сајылан "Азадлыг" вә "Јени Мусават" гәзетләринин рәсми сајтына баш вурмурдум. Јәни бу сајтлар ишдән-ҝүҹдән ајрыланда нәзәр јетирмәк үчүн дахил олдуғум сајтлар сырасында дејил. Сәбәб исә чох садәдир: Габаглар сајтлар ики һиссәјә бөлүнүр: дини вә дүнјәви. Јәни сырф дини мәгалә дәрҹ едән вә дини мәарифләндирмә илә мәшғул олан сајтлар вә гејри-дини сајтлар. Дини сајтлардан дини хәбәр вә мәгаләләр охудугдан сонра еһтијаҹ һисс олунурду ки, дүнјави сајтлара нәзәр јетириб гејри-дини нәсә охујасан. Амма сон заманлар елә дини сајтларларын өзүндә дә дүнјәви хәбәрләрә, дүнја вә өлкә ҝүндәмини зәбт едән һадисәләрә раст ҝәлмәк олур. Јәни "Азадлыг" вә "Јени Мусават" сајтларыны охумасам да олар. Үстәлик, фаҹебоок сосиал шәбәкәсиндә пајлашылан рәнҝарәнҝ мәгалә вә хәбәрләри дә раһатлыгла охумаг олур. (Әслиндә ады чәкилән гәзетләр һеч нәшр олунмаса да олар, чүнки рәсми интер сәһифәләри мөвҹуддур. Амма интернети олмајан вә истифадәсинә бәләд олмајан инсанлар көшкләрдән чох тиражла сатылан бу гәзетләри алыб охусунлар дејә, гәзетин нәшри дајанмыр)

"Јени Мусават" гәзетиндә марагла охудуғум бир ики јазар вар ки, онларын мәгаләләри елә дини сајтларда да дәрҹ олунур. Елә бу мәгаләни гәләмә алмағымын сәбәбләриндән бири дә Азәр Рәшидоғлунун марагла охудуғум "Гуш бурахан парламент" јазысыны охумағым олду. Сонра диҝәр мәгаләләринә нәзәр јетирмәк үчүн мәгаләләринин ардыҹыл дәрҹ едилдији "Јени Мусават" гәзетинин рәсми интернет сәһифәсинә дахил олдум. Даһа сонра Һәмид Һерисчинин Әли Әкбәрә вердији ҹавабдан бәһс едән бир мәгаләни охудум. (Ачығыны дејим ки, Һәмид Һерисчинин бәзи мәгаләләри дә узун-узады олмасына бахмајараг мараглы вә дәрдә дәјән мәгаләләрдир) Јазымын мөвзусу да елә бундан ибарәтдир. Биләрәкдән елә Һәмид вә Әли Әкбәрин јаздығы кими бу мәгаләмин ҝиришини дәхлисиз, өзүнү исә узун - узады еләдим.

Һәмид Һерисчи кифајәт гәдәр танынмыш шәхсдир. Телевизија адамыдыр. Өзү јазыр, һазырлајыр, зәһмәт чекиб ҝедир орда-бурда чәкир, дүзүр-гошур вә ефирә верир. Ону илк дәфә бир интеллектуал верилишдә мүғәнни Фаиг Ағајевә интеллект јарышында мәғлуб оланда ҝөрмүшәм. Вә о андан танымаға башламышам. Јазыларында бәзи саташмалар, билмәдији мәсәләләрдән јазмалар да мөвҹуддур.

Әли Әкбәрә ҝәлдикдә исә бу адамы илк дәфә ефирдә сөјүшлү бир китабын мүзакирәси ҝедән вахты ҝөрмүшәм. Зәннимҹә һәмин китаб да онун иди. Постмодерн ады илә сөјүш-тәһгир, атеизмә мүнасиб фикирләрлә ҝүндәмә ҝәләнләр сијаһисиндә ады даһа чох һалланыр.

Һәмид Һерисчи өз ҹаваб мәгаләсиндә Әли Әкбәрә "Мән әҹлафам" адлы шеир јаздырмасындан вә Әли Әкбәри мәһшурлашдырмасындан јазыб. Һерисчинин дә Әли Әкбәрин дә мәгаләләрини охудум, һәтта Әли Әкбәрин мәгаләсинин мөвзусу мүталиә чәрчивәмин "размеринә" ујғун ҝәлмәсә дә сонадәк охудум. Јаздығым бу мәгаләни сонадәк охујуб гуртарандан сонра кимсә мәнә суал верә биләр? Әҝәр мүәллифләрин јазысындан ҝилејин варса, нијә сонадәк охумусан? Ҹаваб: Истәдим биләм ки, Әли Әкбәр ахырда нә демәк истәјир. Вә диҝәр тәрәфдән мәнә ҝөрә мәнасыз олан бир јазынын мәнасыз сонлугла битмәси инсанын бу јазыја олан фикрини даһа да гүввәтләндирир. Әслиндә мәнасыз олан јазыдан даһа чох мөвгејдир. Ахы дејән лазымдыр ки, гардаш, сәнин Һәмидлә аранда мәсәлә варса, буну елә достларынла бирликдә елә мәгаләдә јаздығын кими бир кабабханада (арагсыз) кабаб јејә-јејә мүзакирә етмәк даһа ујғун олмаздымы? Сәнин достундан олан ҝилејини ифадә етдијин мәгаләни кимсә мәҹбурдур охумаға? Һеч бу да мәгалә мөвзусудур? Мәшһәди Ибад демишкән, һеч һәнанын јеридир? (Нијә сырф Әли Әкбәрәдир сөзүм? Чүнки Һемид Һерисчинин јазысы ҹаваб јазысыдыр.) Елә Һәмид Һерисчини дә бир мәнада гынамаг лазымдыр. Ҝедин проблеминизи аранызда һәлл един. Ахы сизин проблеминиз мәгалә јазмаг, гәзетдә дәрҹ етмәк үчүн дејил. Будурму сизин әгалә, көшә анлајышыныз?Сонра китабларынызын алынмамасындан ҝилејләнирсиниз. Ахы белә јазылары охумаг кимин нәјинә лазымдыр? (Кимсә дүшүнмәсин ки, бир нечә дәфә екранда ҝөрүнән ӘЛи Әкбәр һагда јазмагла реклам олунмаг истәјирәм. Белә дүшүнәнләр онда ҝәрәк ӘЛи Әкбәрин Һәмид һагда јазмасыны да белә јозсун.)

Бир дәфә јахынлардан бири өз әзизинин мәҹлисинә јахшы, савадлы, иманлы бир молла ҝәтирмәк истәдијини мәнә деди. Әзизи исә Әли Әкбәр кими вуран бир киши иди. Мәнә тәәҹҹүблү ҝәлди ки, кишинин сағлығында бу ҹүр савадлы моллалар ҝәтириб онун һидајәти үчүн чалышмадыгдан сонра, өлүмүндән сонра буна нә еһтјаҹ вар? Һәр һансы молла олса, ҝәлиб "Фатиһә верәҹәк", Јасин охујуб чыхыб ҝедәҹәкдир. Амма, бундан да гәрибәси Һәмид Һерисчинин етдијидир. Әслиндә ҝүнаһ Һерисчидә даһа чохдур. Чүнки мәгаләсиндә дә јаздығы кими чох бөјүк сәһв едиб мәрһум анасынын јас мәҹлисиндә Әли Әкбәри күрсүјә, трибунаја, јәни молла столуна дәвәт едиб. Һерисчи кими дүшүнәнләр чохдур, јас мәҹлисинә садәҹә әнәнәјә вә үрфә (менталитет) хатир молла чағырарлар. Дедикләрини, охудугларына етибар етмәдикләри молла. Үстәлик Әли Әкбәри "моллалыға" дәвәт етмәклә моллаја етигадсыз олдугларыны тәсдигләјәрләр (истәмәдән дә олса). (Әслиндә бу ики инсан дәјәрләрә әсла садиг дејил. Чүнки өз саһәләриндә (јазычылыг, телевизија) моллаларын һеч бир ишә јарамадыгларына етигад етдикләри кими, ҝәрәк анлајардылар ки, молла столуна Әли Әкбәрин әјләшмәси һәтта мәрһумун өзүнә еһтирамсызлыгдыр, нәинки динә.) Сән өзүнә һөрмәт етмәсән, Әли Әкбәрдән дә һөрмәт ҝөрмәјәҹәксән!

Әли Әкбәрин јазысында исә ики мәгам диггәтими ҹәлб еләди: Биринҹиси кабабханада отуруб һансыса аилә илә "вурмагдан" јазыр. Једији кабабын дады һәлә дә дамағындан ҝетмәјән Әли Әкбәр бир иштаһла да јазыб өзүнүн демократик мүһитдә јашамасындан дәм вурур. (Өзү дә Ҝүнеј Гузеј сөзләри дилиндән дүшмүр) Ҝуја кабабханада һансыса Ирандан ҝәлән бир аилә әр-арвад олуб бунлара әсәбләшиб ки, әслиндә биз сиздән даһа мүасирик, филан. Әли Әкбәр дә тәнбәллик еләмәјиб мәҹлисдәки молла столундна илһамланараг ханыма "сән дә мәним баҹым" дејиб моизә едиб. Моизә әснасында неҹә олур ки, бизим кими дәхлисиз балаҹа өлкәдә биз раһатҹа ичир, башы ачыг ҝәзирик амма сиз дејирсиз секулјарсыныз, амма бунлары едә билмәјән шәриәт дөвләтисиниз. Һәгигәтән дә һеч дәхли вар? Ахы араг ичмәнин ачыг-сачыг ҝәзмәнин нәји мүасирликдир, бунун һансы мүсбәт тәрәфи вар ахы. Бунунла неҹә фәхр етмәк олар ахы?

Икинҹи мәгам Әли Әкбәрин өз фантазијасына ујғун олараг Һәмид Һерисчинин дилиндән данышмасыдыр. Әли Әкбәр бир дүнја гуруб өз хәјалында вә бу дүнјада Һәмид Ахундов китабханасына ҝедиб вә ону "Ахундов" Һерисчијә "а бала сән мәни тәһгир едирсән бәс мәним китабханамда нә ишин вар.." дејиб. Әли Әкбәрә суал вермәк лазымдыр: Сән ки сөјүшлү китабларла халгы тәһгир едирсән (фәрг еләмир, сөјүшү халга үнванлајырсан, јохса китаб мағазасында марағыны чәкиб китабыны вәрәгләјән шәхсә бу сөјүшү охутдурурсан) бәс халгын ефириндә нә ишин вар сәнин?
Ахундовдан алдығын илһам будурму?

Бәс нијә јазынын адында "Јени Мусават"ын адыны чәкмишәм. Она ҝөрә ки, белә бир самбаллы гәзет өз сәвијјәсини белә јазылар дәрҹ етмәклә ашағы ендирир. Ҝөр бу гәзет бу ҝүн һансы һәддәдир ки, јазы јазан бир мүәллифинин кабабханада гадынла араг вурмасыны дәрҹ едир вә ики "достун" давасыны бир аз да гызышдырыр. Елә јазынын адыны дүз гојмушам: "Јени Мусават" бу һаллара дүшәҹәк гәзетмијди?


Мәһәммәд Мүрид