Шрифт өлчүсү:

24 Ијун 2015

Чалышын бүтүн вахтлары, хүсусилә рамазан ајында Гуран тилавәтини унутмајын, Гуран һәјатыныздан чыхмамалыдыр

Дејирләр рамазан ајы илаһи зијафәт ајыдыр. Илаһи зијафәт сүфрәси ачылмышдыр. Бу сүфрәнин үзәриндәкиләр нәдир? Бу сүфрәнин үзәриндәкиләрдән бири мәним вә сизин истифадә етдијимиз оруҹдур. Бири Гуранын фәзиләтидир. – Гураны бу сүфрәјә гојмушлар. Диҝәр ајларда, ҝүнләрдә олдуғундан даһа фәзиләтлә бирҝә вә бизә дејирләр ки, тилавәт един. – Бири һәмин охудуғумуз дуалардыр. "Ифтитаһ" дуасы, "Әбу Һәмзә Сүмали" дуасы. Бунлар сөзүҝедән сүфрәнин үзәринә гојулан немәтләрдир, дад-тамдыр.
Бәзиләринин фикри о гәдәр пәришандыр, башга јердәдир ки, сүфрәнин јанындан кечәндә әсла ону ҝөрмүрләр. Бир чохлары вардырлар ки, әсла рамазан ајынын сүфрәсини ҝөрмүрләр. Јадларында белә дејил ки, рамазан ајы ҝәлиб-ҝетди. Бәзиләри дә вардыр ки, сүфрәни ҝөрүрләр, амма мәшғулијјәтдән, башлары гарышыг олдуғундан бу сүфрәнин башында әјләшмәјә вахтлары олмур. Бир мәшғулијјәт ардынҹа ҝетмәк истәјирләр. Башга ишләри вар. Мағаза далынҹа, иш далынҹа, дүнја далынҹа, еһтирасларын далынҹа ҝедирләр. Бу сүфрә башында отурмаға, ондан фајдаланмаға маҹал тапмырлар. Бәзиләри дә вардыр ки, сүфрәни ҝөрүрләр, сүфрә башында отурурлар, гәдрини дә билирләр, лакин чох ҝөзүтох инсанлардырлар. Аза гане олурлар. Бир тикә ҝөтүрүб јејирләр. Сүфрә башында саатларла әјләшиб өзләрини дојурмурлар. Сүфрәјә дүзүләнләрдән һәзз алмырлар. Азаҹыг, бир тикә ҝөтүрүб ҝедирләр. Бәзиләри мејлсизлик, иштаһасызлыг һисс едирләр. Јәни иштаһалары тәһрик олмур. Чүнки фајдасыз, пуч јемәк јемишләр вә рәнҝарәнҝ, нәфис јемәкләр дүзүлмүш сүфрә башында әјләшәндә иштаһалары чәкмир. Бәзиләри дә вар ки, бу сүфрәдән истифадә едирләр вә әсла дојмурлар. Чүнки сүфрә, мәнәви сүфрәдир. Бу сүфрәдән һәзз алмаг фәзиләтдир. Чүнки инсан руһунун јүксәлиши, фәтһләридир.
Инсан бу сүфрәдән нә гәдәр чох фајдаланса, руһу бир о гәдәр дә чох јүксәлир. Јарадылыш мәгсәдинә даһа јахын олур. Бу, ҹисмани сүфрәләрдән фәрглидир. Ҹисмани сүфрә инсанын јол ҝетмәсинә, ајагда галмасына олан еһтијаҹыны өдәмәк үчүндүр. Онда ифрата вармаг бир јанлыш, бир сәһвдир. Руһани, мәнәви сүфрәдә исә белә дејил. Чүнки үмумијјәтлә бизим јарадылышымыз мәнәви, руһани јүксәлиш үчүндүр. Руһани сүфрә бу јүксәлиши мүмкүн едән, асанлашдыран, ҝерчәкләшдирән васитәдир. Буна ҝөрә дә нә гәдәр истифадә етмәк мүмкүндүрсә, истифадә етмәк лазымдыр. Биз бир чох мөмин, ихласлы бәндәләрин адларыны ешитмишик. Һәтта онларын ишләрини бизим үчүн нәгл етдикдә, бизим үчүн чох ајдын олмур. Амма һәгигәтән тәәҹҹүб доғурур. Сүбһ азанына ики-үч саат галмыш ојаныб, рамазан ајынын ҝеҹәләриндә ҝөз јашы ахыдырмышлар. Нәгл едирләр ки, мәрһум Мирзә Ҹавад Мәлики ојандыгда дәстәмаз алмаг үчүн һовузун башында әјләширди. Она бахыб дуа охујур, ағлајырды, ҝөз јашы ахыдырды. Бу һал сәҹҹадәсинин јанына ҝәлинҹә давам едирди. Сонра ҝеҹә намазыны гылырды, о тәравәтли, фејз долу намазы ешглә, һәјәҹанла гылырды. Мәрһум Мирзә Әли Гази дә белә иди. Рамазан ајындан, оруҹундан, диггәтиндән, намазындан, һекајәтләр нәгл олунмушдур. Бу шејләр бизим үчүн һәгигәтән ајдын, башадүшүлән дејил. Амма бизә чох ајдын бир хәтт верир. Биз ҝәрәк мүмкүн олдуғу гәдәр чох истифадә едәк. Чалышын бүтүн вахтлары, хүсусилә рамазан ајында Гуран тилавәтини унутмајын, Гуран һәјатыныздан чыхмамалыдыр. Гуран тилавәти мүтләг олмалыдыр. Нә гәдәр мүмкүндүрсә, олмалыдыр. Гуранын тилавәти дүшүнмәклә бирҝә олмалыдыр вә белә олдугда чох тәсирли олур. Тәләсик тилавәт, мәнасыны баша дүшмәдән охумаг, јахуд јанлыш охумаг Гуран тилавәтиндән ҝөзләнилән һал дејил. Фајдасыз дејил. Һәр һалда инсан бунун Аллаһ кәламы олдуғуна диггәт јетирирсә, бу өзү бир нөв әлагәдир. Бу өзү дә гәнимәтдир. Кимсәни бу Гуран тилавәтиндән мәһрум етмәк олмаз. Амма әмр олунан, бәјәнилән тилавәт дејил. О Гуран тилавәти бәјәниләндир ки, инсан дүшүнәрәк охусун, илаһи сөзләри баша дүшсүн. Бизим фикримизҹә баша дүшмәк олар. Әҝәр инсан әрәб дилини билсә, билмәдији јердә тәрҹүмәјә мүраҹиәт етсә, һаггында дүшүнсә, ики, үч, беш дәфә охуса, ајәнин мәзмунуна нисбәтдә зеһни ачыглыг јаранаҹаг ки, башга шәкилдә бу һасил олмур. Даһа чох дүшүнмәклә һасил олур. Буну тәҹрүбә един. Мисал үчүн, инсан он әлагәли ајәни бирликдә охудугда онда бир һисс, бир интибаһ јараныр. Икинҹи, бешинҹи, онунҹу дәфә һәмин ајәләри диггәтлә охудугда, диҝәр ојаныш јараныр. Јәни инсанда зеһин ачыглығы јараныр. Инсан нә гәдәр чох үнс бағлајырса, даһа чох баша дүшүр. Бизим буна еһтијаҹымыз вар.