12 Мај 2018
"Нәһҹ әл-бәлағә"дә тәгва
Тәгва сөзүн әсл мәнасында ҝүнаһдан узаг галмагдыр
"Нәһҹ әл-бәлағә"дә јер алан ән мүһүм мөвзулардан бири тәгвадыр. Јәни мөмин инсан өз әмәлинә ҝөрә мәсулијјәт һисс етмәли, чәкинәҹәји олмалыдыр. О диггәтли олмалы, өз әмәлләринә, давранышына нәзарәт етмәлидир. Гәфләт вә еһтирас ону иманын тәләб етдији јолдан јајындырмамалыдыр, јанлыш истигамәтә сүрүкләмәмәлидир. Јол илә аддымладығыны дүшүндүјү бир һалда бир дә ҝөзүнү ачыб јолу аздығыны ҝөрмәмәлидир.
Әҝәр ҹәмијјәтдә тәгва олмазса, тәдриҹән халгын тәгва ипи инҹәләрсә, үзүләрсә, Ислами һәјатын давамы мүмкүн олмаз. Әҝәр биз өзүмүздә истиғфар (әфв диләмәк) әһвал-руһијјәсини дирилтсәк, ишин бөјүк бир һиссәси ҝөрүлмүш олаҹаг. "Нәһҹ әл-бәлағә"дә бағышланмаг, әфв диләмәк һаггында Имам Әлинин (ә) дилиндән дејилир: "Аллаһ-таала јер үзүндә инсанларын әзабдан горунмасы, аманда галмасы үчүн ики јол гојмушдур. Бу ики васитәдән бири инсанларын әлиндән чыхды. Елә исә икинҹисиндән муғајат олун. Ону әлдән вермәјин, она тапынын. Аллаһын әзабынын гаршысыны алан вә артыг халгын әлиндән чыхан тәһлүкәсизлик сәбәби Пејғәмбәрин (с) мүгәддәс вүҹуду иди. Диҝәри исә "истиғфар"дыр.
Тәгваны тәһриф олунмуш пәһризкарлыг мәнасында јох, сөзүн әсл мәнасында диггәтә алын. Мән ҝәнҹләрә төвсијә едирәм ки, мәрһум Шәһид Мүтәһһәринин чыхышларындан һазырланмыш "Тәгва" әсәрини, еләҹә дә, "Нәһҹ әл-бәлағәјә бир бахыш" китабыны охусунлар. Имам Әлинин (ә) сөзләриндә тәгванын мәнасыны дәрк един. Тәгва сөзүн әсл мәнасында ҝүнаһдан узаг галмагдыр. “Лакин тәгва либасы даһа јахшыдыр (хејирлидир)”. (“Әраф”, 26) О тәгва ки, инсан үчүн ҝејим вә өртүкдүр. Инсаны мадди вә мәнәви зәдәләрә, хәстәликләрә гаршы ваксинләјир.
Зөһд сөзүн әсл мәнасында дүнјанын, бу һәјатын мадди ҹилвәләринә гаршы мејилсиз, рәғбәтсиз олмагдыр. Имам Әлинин (ә) кәламында тәгва, һелм, достлуг, гардашлыг, севҝи вә диҝәр бир сыра етик мәсәләләр мөвҹуддур. Имам (ә) јалныз инсанлары өјрәтмир, јәни јалныз бејинләрини формалашдырмыр, һәм дә онлары руһи, мәнәви бахымдан сафлашдырмаг, формалашдырмаг истәјир. Демәк, өнҹә тәлим, сонра исә тәрбијәдир.
Ајәтуллаһ Сејид Әли Хаменеи
Әҝәр ҹәмијјәтдә тәгва олмазса, тәдриҹән халгын тәгва ипи инҹәләрсә, үзүләрсә, Ислами һәјатын давамы мүмкүн олмаз. Әҝәр биз өзүмүздә истиғфар (әфв диләмәк) әһвал-руһијјәсини дирилтсәк, ишин бөјүк бир һиссәси ҝөрүлмүш олаҹаг. "Нәһҹ әл-бәлағә"дә бағышланмаг, әфв диләмәк һаггында Имам Әлинин (ә) дилиндән дејилир: "Аллаһ-таала јер үзүндә инсанларын әзабдан горунмасы, аманда галмасы үчүн ики јол гојмушдур. Бу ики васитәдән бири инсанларын әлиндән чыхды. Елә исә икинҹисиндән муғајат олун. Ону әлдән вермәјин, она тапынын. Аллаһын әзабынын гаршысыны алан вә артыг халгын әлиндән чыхан тәһлүкәсизлик сәбәби Пејғәмбәрин (с) мүгәддәс вүҹуду иди. Диҝәри исә "истиғфар"дыр.
Тәгваны тәһриф олунмуш пәһризкарлыг мәнасында јох, сөзүн әсл мәнасында диггәтә алын. Мән ҝәнҹләрә төвсијә едирәм ки, мәрһум Шәһид Мүтәһһәринин чыхышларындан һазырланмыш "Тәгва" әсәрини, еләҹә дә, "Нәһҹ әл-бәлағәјә бир бахыш" китабыны охусунлар. Имам Әлинин (ә) сөзләриндә тәгванын мәнасыны дәрк един. Тәгва сөзүн әсл мәнасында ҝүнаһдан узаг галмагдыр. “Лакин тәгва либасы даһа јахшыдыр (хејирлидир)”. (“Әраф”, 26) О тәгва ки, инсан үчүн ҝејим вә өртүкдүр. Инсаны мадди вә мәнәви зәдәләрә, хәстәликләрә гаршы ваксинләјир.
Зөһд сөзүн әсл мәнасында дүнјанын, бу һәјатын мадди ҹилвәләринә гаршы мејилсиз, рәғбәтсиз олмагдыр. Имам Әлинин (ә) кәламында тәгва, һелм, достлуг, гардашлыг, севҝи вә диҝәр бир сыра етик мәсәләләр мөвҹуддур. Имам (ә) јалныз инсанлары өјрәтмир, јәни јалныз бејинләрини формалашдырмыр, һәм дә онлары руһи, мәнәви бахымдан сафлашдырмаг, формалашдырмаг истәјир. Демәк, өнҹә тәлим, сонра исә тәрбијәдир.
Ајәтуллаһ Сејид Әли Хаменеи