Шрифт өлчүсү:

28 Ијун 2014

Мөтәбәр бир һәдисдә нәгл олунур ки, һәзрәт Пејғәмбәр (с) өз сәһабәләринә једди хасијјәтә јијәләнмәји тапшырыб: хәстәләри јохламаг, ҹәназәни мүшајиәт етмәк, анд ичәнин сөзүнү гәбул етмәк, сәбир вурана дуа етмәк, мәзлума көмәк әли узатмаг, һамыја салам вермәк.

Беһиштдә ичиндән чөл ҝөрүнән көшкләр вар. Пејғәмбәр (с) бујурур ки, халгла хош данышан, инсанлара тәам верән, һамыны саламлајан, һамы јатанда ҝеҹә намаз гылан кәсләр бу көшкләрдә сакин олар. Һәдисдә “саламын ифшасы” ифадәси ишләдилиб. Бу ифадә салам вермәкдә хәсисликдән чәкинмәк мәнасындадыр.
İмам Садигдән (ә) нәгл олунур ки, гаршылашдығын һәр бир шәхсә салам вермәк тәвазө ҝөстәриҹисидир. Пејғәмбәр (ә) бујурур ки, саламлашмадан суал верәнә ҹаваб вермәјин. Башга бир һәдисдә һәзрәт бујурур: “Ән аҹиз инсан дуа етмәкдә аҹиз олан инсандыр. Ән хәсис инсан салам вермәјә хәсислик едәндир. Мөмин шәхс мөмин ҹамаата салам версә мәләкләр онун ҹавабында дејәр: Сәламун әләјк, вә рәһмәтуллаһи вә бәракатуһ әбәда.”
Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, салам вермәк сүннәдир, саламын ҹавабыны алмаг ваҹибдир. Имам Садигдән (ә) нәгл олунур ки, салам верән уҹадан салам версин, гаршы тәрәф ешитсин. Белә олса салам верән саламы алар вә демәз ки, саламым ҹавабсыз галды. Саламын ҹавабыны уҹадан алмаг лазымдыр ки, салам верән ҹаваб алмадығыны дүшүнмәсин.
İмам Садиг (ә) диҝәр һәдисдә бујурур: “Әссәләму әләјкум дејәнә 10 саваб, сәламун әләјкум вә рәһмәтуллаһи вә бәрәкатуһ дејәнә 30 саваб вар.” Бир һәдисдә һәзрәт бујурур: “3 нәфәрә ҹәм һалда мүраҹиәт олунмалыдыр: Сәбир вурана, салам верәнә вә дуа едәнә. Чүнки бу адамларла мәләкләр дә вар. Ҹаваб верәндә орада олмајан мөминләри дә нәзәрдә тутмаг олар.”
Һәзрәт Әли (ә) бујурур: “Евә дахил оланда ев әһлинә салам верин. Әҝәр евдә һеч ким олмаса дејин ки, әссәламу әләјна мин рәббәна.”
Һәзрәт Пејғәмбәр (ә) бујурур: “Бир-биринизлә растлашанда саламлашын, әл ҝөрүшүн. Бир-бириниздән ајрыланда гаршы тәрәфә бағышланма диләјин.”
Башга бир һәдисдә Һәзрәт бујурур: “өз евинә дахил оланда салам версән бәрәкәт артар мәләкләр бу евдә үнсијјәтдә олар.” Имам Садиг (ә) бујурур ки, гадын дахил оланда әләјкумус сәлам, киши дахил оланда әсәламу әләјкум десин.
Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур: “Мәҹлисдән дуран шәхс мәҹлислә сағоллашса ондан сонра мәҹлисдә данышылан хејир сөзүн савабына шәрик олар. Пис сөз данышсалар она ҝүнаһ јазылмаз.”
Имам Садигдән (ә) нәгл олунур ки, кичик бөјүјә, өтүб-кечән отурана, аз адам чох адама, сүвари пијадаја, ајаг үстә олан отурана салам версин. Бир дәстә о биринин јанындан өтәндә салам версә саламы бир нәфәрин алмасы бәс едәр.
Əбу Үбејдәдән нәгл олунмуш мөтәбәр бир һәдисдә дејилир: Мән имам Багирлә (ә) бир кәҹавәдә јол ҝедирдим. Ајрыланда һәзрәт бир гәдәр араланыб ҝери гајытды вә мәним әлими сыхараг ҝөрүшдү. Дедим ки, сәнә фәда олум мән сизинлә бир кәҹавәдә ҝәлмишәм. Һәзрәт бујурду: “Билмирсәнми ки, мөмин азҹа һәрәкәт едиб, сонра гајыдыб мөмин гардашынын әлиндән тутса, Аллаһ онлара мәрһәмәт нәзәри илә бахар. Онлара өз мәрһәмәтини назил едәр, бу адамларын ҝүнаһларыны паклајар. Бу ики нәфәр бир-бириндән ајрыланда һеч биринин ҝүнаһы олмаз.” Гыса фасиләдән сонра јенидән һәзрәтлә бир кәҹавәјә әјләшдик. Һәзрәт салам вериб әһвалымы сорушду. Мәнимлә елә ҝөрүшдү ки, санки узун мүддәт бир-биримизи ҝөрмәмишдик. Кәҹавәдән дүшүб ајрыланда да әввәлдә олдуғу кими исти ҝөрүшдү. Дедим ки, еј Пејғәмбәр (с) өвлады, бизим арамызда сизин кими рәфтар едән јохдур. Һәзрәт бујурду: Билмирсәнми мөминлә ҝөрүшмәјин савабы нә гәдәрдир? Ики мөмин ҝөрүшәндә онларын ҝүнаһы пакланар, онлар ајрылана гәдәр Аллаһ онлара мәрһәмәт нәзәри илә бахар...
Имам Садиг (ә) бујурур: “Бир-биринизлә ҝөрүшүн ки, гәлбиниздә кин олмасын.” Мөминләрлә ҝөрүшмәк мәләкләрлә ҝөрүшмәкдән үстүндүр. Һәзрәт Әли (ә) бујурур: “Мөмин гардашларынызла растлашанда саламлашыб ҝөрүшүн, онларда хош руһијјә јарадын. Сиз ајрылана гәдәр ҝүнаһларыныз пакланар. Дүшмәнлә дә ҝөрүшүн ки, Аллаһын бујурдуғу кими дүшмәнчилик арадан галхсын.”
İсһаг Сәрраф нәгл едир: Куфәдә оланда ҝөрүшүмә чохлу шиә ҝәлирди. Шөһрәтдән горхдуғум үчүн хидмәтчијә тапшырдым ки, ҝәләнләрә евдә олмадығымы десинләр. Һәмин ил Һәҹҹә ҝетдим Имам Садиг (ә) мәнимлә сојуг давранды. Дедим ки, сәнә фәда олум, нә үчүн мәнә мүнасибәтиниз дәјишиб? Имам бујурду ки, сәбәб сәнин мөминләрә мүнасибәтинин дәјишмәсидир. Дедим ки, онлары нә гәдәр севдијими Аллаһ билир вә мән шөһрәтдән горхдуғум үчүн белә етмишәм. Имам бујурду: “Еј Исһаг! Мөминләрин сәнин ҝөрүшүнә чох ҝәлмәсиндән нараһат олма. Мөмин мөминлә ҝөрүшәндә Аллаһ она гијамәтә гәдәр мәрһәба јазар. Мөмин мөминлә саламлашыб ҝөрүшәндә Аллаһ онлара рәһмәтини назил едәр. Онлар гол-бојун оланда мәрһәмәт онлары ағушуна алар.”

Нур-аз/һаwзаһ