Шрифт өлчүсү:

29 Нојабр 2014

Әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр һаггында Гуранда олан ајәләр арасында Төвбә сурәсиндә олан 67 вә 71-ҹи ајәләр хүсуси јер тутур.
Аллаһ-таала бу ајәләрдә бујурур: Мөмин кишиләр вә мөминә гадынларын бир-биринә вилајәт һаглары вар. Үзәриләриндә олан бу һагга ҝөрәдир ки, әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр едирләр. “Вилајәт” кәлмәсини һансы мәнада ҝөтүрсәк, истәр мәһәббәт, дост, истәрсә дә, гануни гүдрәт вә үстүнлүк, рәһбәр мәнасында вә ја һәр һансы диҝәр мәнада, бу, башгаларыны пис әмәлләрдән чәкиндирмәк үчүндүр. Инсан һәр һансы бир шәхси ҝүнаһдан чәкиндирмәк истәсә, ҝәрәк һәмин адам үзәриндә бир нөв гануни һаггы олсун.
Гәрб мәдәнијјәтиндә бу һаггы һеч кимә вермирләр. Һеч ким галхыб ҝүнаһа мане олмур вә ја башгаларынын мадди вә мәнәви ишләринә дәхаләт етмәјә һаггы јохдур. Әҝәр бир нәфәр бу иши ҝөрмәк истәсә, дејирләр: “Сәнә нә!” Лакин Ислам һамынын бир олмасы иддиасындадыр. Бир нәфәр өзүнү ҝүнаһдан, зәрәрдән горудуғу кими, башгаларыны да горујуб, чәкиндирмәлидир. Ислам өзүнү јандырмаг истәјәнин әлиндән тутуб сахламағы инсанларын илаһи вәзифәси билир. Бу иш бәлкә дә ваҹибләрин ваҹибидир: “Һәгигәтән әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр бөјүк ваҹибләрдән биридир ки, онун васитәсилә диҝәр ваҹибләр дә һәјата кечирилир.” Бундан әлавә, инсанлыг һиссләри дә бу кими ишләрә лагејид јанашмамағы тәләб едир.
Аллаһ-тааланын өз бәндәләринә бујурдуғу ән ваҹиб вәзифәләрдән бири, әмр бе мәруф нәһј әз мүнкәрдир. Әҝәр әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр вәзифәсинә әмәл едилмәзсә, инсан диҝәр вәзифәләрини дә тәрк едәр. Демәли, бу вәзифәсини иҹра етмәк истәјән шәхсин бир нөв гануни һаггы олмалыдыр ки, пис әмәлин гаршысыны ала билсин. Әмр едәнин гаршы тәрәфә вилајәт һаггы чатыр. Аллаһын бујурдуғу “вәл муминунә вәл муминату бәзуһум әвлијау бәзин” ајәсиндән әсас мәгсәд, бәлкә дә мүсәлманларын бир-биринә әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр едә билмәләри үчүн вердији вилајәт һаггыдыр.
Вилајәт үчүн нәзәрдә тута билмәдијимиз мәналардан бири дә, тез-тез зикр едилән “дост” мәнасыдыр. Јәни, мөминләр бир-биринин достудур, бир-биринә мәһәбәтләри олдуғу, үрәкләри јандығы үчүн кимсәнин ҝүнаһа дүшмәсини истәмирләр. Достларынын сону әбәди әзабла гуртаран бир ишә гол гојмасына разы олмурлар.