Дуа Аллаһ-Таала илә данышмаг, Аллаһы өзүнә јахын һисс етмәк вә үрәк сөзүнү Она демәкдир
Ибадәтин руһу
Һәдисдә ҝөстәрилмишдир ки, дуа ибадәтин мәғзидир. ("Вәсаил әш-шиә", ҹ. 7, сәһ. 27; һәдис һәзрәт Пејғәмбәрдәндир (с)) Јәни дуа ибадәтин мәғзи, даһа чох ишләнән тәбирлә десәк, ибадәтин руһудур. Дуа нәдир? Дуа Аллаһ-Таала илә данышмаг, Аллаһы өзүнә јахын һисс етмәк вә үрәк сөзүнү Она демәкдир.
Ән јахшы ибадәт
Һәдисдә ҝөстәрилир ки, ән фәзиләтли ибадәт дуадыр. (Әл-Кафи, ҹ. 2, сәһ. 466; һәдис Имам Багирдән (ә) нәгл олунмушдур.)
Һәр бир ибадәтин мәғзи дуадыр. Ибадәтләр инсаны Аллаһ-Таала гаршысында тәзимә, онун үрәјини мүти вә тәслимчи олмаға сөвг етмәк үчүндүр. Ибадәтин мәғзи дуадыр.
“Дуа ибадәтин мәғзидир”. Аллаһ гаршысында олан бу итаәт вә кичилмә инсанларын бир-бири гаршысында тәвазөкарлығы, кичилмәси вә тәзими нөвүндән дејил, мүтләг хејир, мүтләг ҝөзәллик, мүтләг јахшылыг вә мүтләг фәзиләт гаршысында кичилмәкдир. Буна ҝөрә, дуа бир немәтдир. Дуа етмәк имканы бир немәтдир.
Дуа барәсиндә сөзүн гысасы будур ки, дуа Аллаһ гаршысында бәндәлијин тәзаһүри вә инсанда бәндәлик руһунун ҝүҹләндирилмәси үчүндүр. Аллаһ гаршысында бу бәндәлик руһу, Аллаһын пејғәмбәрләринин әввәлдән сона гәдәр тәрбијә вә сәјләринин јөнәлдији нөгтәдир. Онлар инсанларда бәндәлик руһуну дирчәлтмәјә чалышмышлар.
Аллаһ гаршысында кичилмәк вә тәзим
Дуанын әсас мәгсәди нәдир? Рәбб гаршысында кичилмәкдир. Дуанын әсасы будур. Пејғәмбәрин (с) белә бујурдуғу нәгл олунуб: “Дуа ибадәтин мәғзидир”. ("Вәсаил әш-шиә", ҹ. 7, сәһ. 27; һәдис һәзрәт Пејғәмбәрдәндир (с).) Чүнки дуада Рәббә мүтләг бағлылыгдан вә онун гаршысында кичилмәкдән ибарәт олан бир вәзијјәт вар. Ибадәтин әсасы да будур. Мәһз буна ҝөрә "Рәббиниз бујурду: “Мәнә дуа един, Мән дә сизин дуаларынызы гәбул едим!" ајәсинин давамында бујурур: "Мәнә ибадәт етмәји тәкәббүрләринә (өзләринә) сығышдырмајанлар ҹәһәннәмә зәлил олараг ҝирәҹәкләр!" (Гафир, 60) Дуанын әсасы будур ки, инсан Аллаһ-Таала гаршысында өзүнү јаланчы гүрурдан хилас етсин. Дуанын әсасы Рәбб јанында кичилмәкдир. Мәним әзизләрим! Сиз истәр өз әтрафынызда, истәр өз өлкәниздә, истәр бүтүн дүнјада киминсә тәрәфиндән мүәјјән шәкилдә пислик вә фәсад ҝөрсәниз, диггәтлә бахдыгда мүшаһидә едәҹәксиниз ки, о пислијин вә фәсадын әсасы вә гајнағы мәнәм-мәнәмлик, тәкәббүр, һеҝемонлуг вә инсани гүрурдур. Дуа буну сындырмалыдыр.
Ајәтуллаһ Сејид Әли Хаменеи
