Гадынлар һиҹаб өртмәли, өз зинәтләрини, бәзәкләрини башгаларына ҝөстәрмәмәлидирләр
Сөһбәтимизи Гуран ајәләри илә башлајырыг. Бу мәсәлә илә әлагәдар олан ајәләр ики јердә – “Нур” вә “Әһзаб” сурәләриндә ҝәлмишдир. Биз бу ајәләрин тәфсирини бәјан едиб онлара аид олан фигһи мәсәләләри, рәвајәтләри, фәгиһләрин фәтваларыны нәгл едәҹәјик. “Нур” сурәсиндә бизим мөвзу илә әлагәдар олан ајә биринҹи ајәдир. Ондан әввәлки ајәләрдә исә евә дахил оларкән иҹазә алмаг вәзифәсини бәјан едир ки, бу да һәмин һөкмә бир нөв мүгәддимәдир. Ајәләрин тәфсирини бурадан башлајырыг:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَىٰ أَهْلِهَا ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
“Еј иман ҝәтирәнләр! Башгаларынын евинә, онлара әввәлҹәдән хәбәр вермәдән дахил олмајын, (дахил олдугда исә) ев әһлинә салам верин. Бу, сизин үчүн даһа јахшыдыр, бәлкә өјүд-нәсиһәт аласыныз.(Нур, 27)
فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤْذَنَ لَكُمْ ۖ وَإِنْ قِيلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا ۖ هُوَ أَزْكَىٰ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ
Әҝәр евдә бир кәси тапмасаныз, сизә иҹазә верилмәјинҹә ора дахил олмајын. Әҝәр “ҝери гајыдын”-дејилсә, сиз дә ҝери гајыдын. Бу, сизин үчүн даһа пак-пакизәдир. Аллаһ сизин ҝөрдүјүнүз ишләри биләндир. (Нур, 28)
لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ
Јашајыш үчүн олмајан евләрдә мүәјјән бир фајданыз олса (иҹазәсиз олараг) дахил олма-ғынызын һеч бир ҝүнаһы јохдур. Аллаһ сизин ашкар етдијиниз вә ҝизләтдијиниз шејләрдән аҝаһдыр. (Нур, 29)
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
Мөмин кишиләрә де, бахышларыны азалтсынлар вә өзләрини (ҹинсијјәт үзвләрини ганунсуз еһтираслардан) пак сахласынлар. Бу сизин үчүн даһа пак-пакизәдир. Аллаһ сизин ишләриниздән аҝаһдыр. (Нур, 30)
وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Мөмин гадынлара де, өз ҝөзләрини өртсүнләр вә өз иффәтләрини һифз етсинләр, өз зинәтләрини јалныз ҝөрүнән гәдәр ашкар етсинләр. Бојунларына гәдәр өрпәк өртсүнләр, өз зинәтләрини јалныз әрләри, аталары, гајынаталары, оғланлары, әринин (башга арваддан олан) оғланлары, гардашлары, гардашы оғланлары, баҹысы оғланлары, гадынлар, өз мүлкијјәтиндә олан шәхсләр, гадына еһтијаҹы олмајан руһи хәстә кишиләр, гадынларын сирләриндән хәбәрдар олмајан (вә јахуд гадынлардан ләззәт алмаға гадир олмајан) ушаглардан башгаларына ашкар етмәсинләр. Ајагларыны јерә бәрк вурмасынлар ки, ҝизлиндә олан зинәтләри мәлум ола. Еј мөминләр, һамылыгла Аллаһ дәрҝаһына доғру төвбә един, бәлкә дүз јолда олуб ниҹат тапасыныз.” (Нур, 31)
Биринҹи вә икинҹи ајәдә мөминләрин иҹазәсиз бир кәсин евинә дахил олмамалары һаггында сөһбәт ачылыр. Үчүнҹү ајә јашајыш үчүн олмајан үмуми мәканлары бу һөкмдән истисна едир. Сонракы ики ајә гадынла кишинин бир-бири илә әлагәдар олан вәзифәләринә аиддир. О да бир нечә шејдән ибарәтдир:
1-Һәр бир мүсәлман–истәр гадын, истәрсә дә киши, јад шәхсләрә еһтираслы нәзәр салмагдан узаг олмалыдыр;
2-Мүсәлманлар–истәр гадын, истәрсә дә киши олсун, иффәтли олмалы, өз ҹинсијјәт үзвләрини башгаларындан ҝизләтмәлидирләр;
3-Гадынлар һиҹаб өртмәли, өз зинәтләрини, бәзәкләрини башгаларына ҝөстәрмәмәлидирләр, јад кишиләрин диггәтини ҹәлб етмәк вә онларын еһтирасларыны тәһрик етмәк нијјәтиндә олмамалыдырлар;
4-Гадынын һиҹаб өртмәсинин зәрури олмасындан ики шеј истисна олунур: Онлардан бири “вә ла јубдијнә зијнәтәһуннә илла ма зәһәрә минһа” ҹүмләсиндә бәјан олунмушдур вә үмумијјәтлә бүтүн кишиләрә аиддир, диҝәри исә “вә ла јубдијнә зијнәтәһуннә илла либууләтиһиннә...” ҹүмләсидир ки, хүсуси шәртләр дахилиндә гадынын һиҹаб өртмәмәсинә иҹазә верилмишдир.
