Нәфсин һесаб мәртәбәләриндән бири Аллаһдан гејрисини дүшүнмәјин ҝүнаһ һесаб олунмасыдыр.
Бизим ибадәт билиб көнүл вердијимиз ишләри өзү үчүн ҝүнаһ һесаб едәнләр дә вар. Јахшы әмәлләр сырасында биринҹи јердә дуран намаз һагында бујурулур: «Намаз динин сүтунудур». («Биһарул-әнвар», ҹилд 82.) Ҝөрән бу сифәт бүтүн намазларамы шамилдир? Өвлијалар диггәт вә сәмимијјәтлә гылынмамыш намазы өзләри үчүн ҝүнаһ билиб белә намаза төвбә етмишләр. Ҝүнүмүз 24 саатдан ибарәт олса да, адәтән, гылдығымыз намазлар үст-үстә һеч бир саат да давам етмир. Ән әсасы исә әксәр инсанлар намаз һалында диггәт вә сәмимијјәтдән фајдалана билмирләр. Әҝәр намаз Аллаһла сөһбәтдирсә, бу сөһбәт заманы һансы әсасла башга ишләр барәсиндә дүшүнмәк олар?! Аллаһла данышаркән диггәтин јајынмасы әдәбсизликдир. Әҝәр сизинлә сөһбәт едән бир шәхс үзүнү башга тәрәфә тутарса буну неҹә гијмәтдәндирәрсиниз? Намаз заманы диггәтин Аллаһдан гејри бир истигамәтә јөнәлдилмәси Она арха чевирмәјә бәрабәрдир. Аллаһ ҹисм олмадығындан Она ҹисмән јох, руһән үз тутмаг зәруридир. Белә намазы динин сүтуну һесаб етмәк олармы?
İнсаны диҝәр ҹанлылардан фәргләндирән онун диггәтли олмасыдыр. Данышана диггәт ҝөстәрмәјиб арха чевирмәк һејванлара мәхсус хүсусијјәтдир. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур: «Намаз заманы Аллаһдан гејрисини дүшүнән кәс һејвана чеврилмәкдән горхмурму?». («Биһарул-әнвар», ҹилд 84.) Уҹа мәгам саһибләри оланлар ибадәт заманы диггәтли олар, фикирләрини Аллаһа јөнәлдәрләр. «Намаз, дуа, Гурана мәшғул оларкән фикрим һарадајды» дејә дүшүнәр, һәр заман нөгсана јол вердикләри үчүн төвбә едәрләр.
Әлбәттә ки, чохларынын сәвијјәси дејиләндән ашағыдыр. Инсанын өвлијалар һаггында дүшүнмәси ону өз нөгсанлы ибадәтинә ҝөрә хәҹаләт чәкмәјә вадар едир. Бир дәфә ики рәкәт ҝеҹә намазы гылмагла инсан неҹә гүдрәтләнә биләр?! Өвлијалар ҝүнаһа јох, нагис ибадәтә хатир төвбә едирләрсә, ҝүнаһкарлар нә үчүн төвбә етмәмәлидирләр?! Өвлијалара бәнзәмәк үчүн Аллаһдан јардым истәјәк. Әһли-бејт јолуну ҝетмәк онлара охшамаг үчүн чалышмаг демәкдир. Һәзрәт Әли (ә) бујурур: «Али мәгама гүдрәтиниз олмаса да, һарамдан чәкинмәјинизлә, өзүнүзә нәзарәтлә бизә јахынлашын». («Нәһҹүл-бәлағә», 45-ҹи мәктуб.)
Онлара охшамаға чалышаг! Әһли-бејтин варлығындан хәбәрдар олан инсан Әһли-бејт руһијјәсини дадмаг үчүн Аллаһдан јардым истәмәлидир.
Нәфсин һесаб мәртәбәләриндән бири Аллаһдан гејрисини дүшүнмәјин ҝүнаһ һесаб олунмасыдыр. Һәр һалда, өвлијалар беләдир. Ҝүнаһкарлар үчүнсә намазда Аллаһдан гејрисини дүшүнмәк дә бир ҝүнаһдыр.
Əлбәттә ки, өвлијалар үчүн дә дәрәҹәләр вардыр. Һәтта пејғәмбәрләр дә ејни бир дәрәҹәдә дејилдир. «Бәгәрә» сурәсинин 253-ҹү ајәсиндә бујурулур: «Бәзи пејғәмбәрләри о бириләриндән үстүн етдик». Һәмишә өзүнү Аллаһ һүзурунда һисс едән өвлијалар Она диггәтсизлији ҝүнаһ һесаб едирләр. Биз исә елә ҝүман едирик ки, јалныз намаз вахты Аллаһын һүзурунда олуруг. Башга вахтларда исә ев, иш, дәрс, өвлад һаггында дүшүнүрүк. Намаздан башга вахтларда дүшүнмәк фикримиз дә олмур. Мәрһум Имам исә «аләм Аллаһын һүзурудур» бујурарды. Гурани-Кәримдә белә дүшүнән өвлијалар һаггында бујурулур: «Һеч бир мүамилә вә тиҹарәт онлары Аллаһын зикриндән ајырмаз». Бу чох али бир мәгамдыр. Һәтта дәрс ҝедишиндә Аллаһын зикриндән ајрылмајан руһаниләр вардыр.
