01 Sentyabr 2014
Sual.nur-az.com-da günün sualı
Ümumi
Cavab:
Bismillahir-rəhmanir-rəhim.
Əleykumus-salam.
Sələfilər zəmanənin xəvaricləridir. Sələfilər arasında ixtilaflar və bölünmələr var ki, bir-birlərini qəbul etmirlər və hər biri digərini xəvaric adlandırır.
Vəhhabilər və Xəvaricin oxşar cəhətləri
İslam tarixinə və xəvaric təliminә nəzər saldıqda bu iki təriqətin inanc xəttlərinin bir çox yerlərdə kəsişdiyinin şahidi oluruq.
Vəhhabilik və xəvaricin ideya və davranışlarındakı nəzəri və praktiki bənzərliklər aşağıdakılardan ibarətdir:
1. Xaricilər (xəvaric) vəhhabilər kimi, məşhur fikirlərə zidd, nadir rəy sahibidirlər; Məsələn: Xəvaric böyük günah işlətmiş şəxsi kafir sanırlar.
2. Xəvaricin fikrincə “Darul-İslami” (İslam diyarını), sakinlərinin böyük günaha bulaşacaqları təqdirdə, “Darul-hərb” (müsəlmanlarla döyüş halında olan diyar) adlandırmaq olar. Bu barədə vəhhabilər də eyni fikirdədirlər.
3. Bu iki dəstənin digər bir bənzərliyi, dini məsələlərin yersiz çətinləşdirilməsi və onları dərk etməkdə dar düşüncəlik və fikir donuqluğundadır. Xaricilər “La hukmə illa lillah” (hökm yalnız Allaha məxsusdur) cümləsinə sığınaraq, İmam Əlini (ə) hakimiyyətdən uzaqlaşdırdıqları kimi, vəhhabilər də təkcə bəzi ayələri digər ayələrə diqqət yetirmədən, əldə əsas tutaraq, müsəlmanları kafirlikdə ittiham еdirlәr.
4. Şübhəsiz vəhhabilər puç, yanlış və xurafatla dolu əqidələri ilə, xəvaricin dindən xaric olduğu kimi, dindən çıxmış sayılırlar.
Elə bu səbəbdən Səhihi-Buxaridə gəlmiş bir hədisin vəhhabilərə aid edilməsi heç də təsadüfi deyil.
Buxarinin İslam peyğəmbərindən (s) nəql etdiyi bu hədisdə deyilir: “Şərqdən bir qrup kişi zahir olar. Onlar Quran oxusalar da, oxuduqları boğazlarından yuxarı keçməz. Ox kamandan çıxdığı kimi dindən çıxarlar. Baş qırxmaq onların bir əlamətidir.”
Qəstəlani “İrşadus-sari” əsərində bu hədisi şərh edərkən yazır: «Şərq tərəfdən» dedikdə, Mədinə şəhərinin şərq tərəfi, Nəcd və bu kimi digər ərazilər nəzərdə tutulur.
Hamıya çox gözəl bəllidir ki, Nəcd şəhəri vəhhabilərin mərkəzi və əsas vətənləri idi ki, sonralar oradan digər şəhərlərə yayıldılar. Eləcə də bilirik ki, başın tükünü qırxmaq və saqqalı uzatmaq onların əlamət və nişanələrindəndir.
5. Hədislərdə Xəvaric barəsində “Onlar müsәlmаnlаrı öldürür, bütpərəstləri isə azad buraxırdılar” söylənilmiş sözlərin, vəhhabilər tərəfindən praktiki olaraq qəddarlıqla həyata keçirildiyinin şahidi oluruq.
6. Əbdullah ibn Ömər Xəvarici təsnifləndirərək deyir: “Bunlar kafirlər barəsində nazil olmuş ayələri möminlərə tətbiq edirlər.” Hazırda vəhhabilərin də bu metoddan istifadə etmələri keçmişdə xaricilərin getdiyi yolu xatırladır.
Allah sizə yar olsun.
Sələfilər zəmanənin xəvaricləridir. Sələfilər arasında ixtilaflar və bölünmələr var ki, bir-birlərini qəbul etmirlər və hər biri digərini xəvaric adlandırır.
Vəhhabilər və Xəvaricin oxşar cəhətləri
İslam tarixinə və xəvaric təliminә nəzər saldıqda bu iki təriqətin inanc xəttlərinin bir çox yerlərdə kəsişdiyinin şahidi oluruq.
Vəhhabilik və xəvaricin ideya və davranışlarındakı nəzəri və praktiki bənzərliklər aşağıdakılardan ibarətdir:
1. Xaricilər (xəvaric) vəhhabilər kimi, məşhur fikirlərə zidd, nadir rəy sahibidirlər; Məsələn: Xəvaric böyük günah işlətmiş şəxsi kafir sanırlar.
2. Xəvaricin fikrincə “Darul-İslami” (İslam diyarını), sakinlərinin böyük günaha bulaşacaqları təqdirdə, “Darul-hərb” (müsəlmanlarla döyüş halında olan diyar) adlandırmaq olar. Bu barədə vəhhabilər də eyni fikirdədirlər.
3. Bu iki dəstənin digər bir bənzərliyi, dini məsələlərin yersiz çətinləşdirilməsi və onları dərk etməkdə dar düşüncəlik və fikir donuqluğundadır. Xaricilər “La hukmə illa lillah” (hökm yalnız Allaha məxsusdur) cümləsinə sığınaraq, İmam Əlini (ə) hakimiyyətdən uzaqlaşdırdıqları kimi, vəhhabilər də təkcə bəzi ayələri digər ayələrə diqqət yetirmədən, əldə əsas tutaraq, müsəlmanları kafirlikdə ittiham еdirlәr.
4. Şübhəsiz vəhhabilər puç, yanlış və xurafatla dolu əqidələri ilə, xəvaricin dindən xaric olduğu kimi, dindən çıxmış sayılırlar.
Elə bu səbəbdən Səhihi-Buxaridə gəlmiş bir hədisin vəhhabilərə aid edilməsi heç də təsadüfi deyil.
Buxarinin İslam peyğəmbərindən (s) nəql etdiyi bu hədisdə deyilir: “Şərqdən bir qrup kişi zahir olar. Onlar Quran oxusalar da, oxuduqları boğazlarından yuxarı keçməz. Ox kamandan çıxdığı kimi dindən çıxarlar. Baş qırxmaq onların bir əlamətidir.”
Qəstəlani “İrşadus-sari” əsərində bu hədisi şərh edərkən yazır: «Şərq tərəfdən» dedikdə, Mədinə şəhərinin şərq tərəfi, Nəcd və bu kimi digər ərazilər nəzərdə tutulur.
Hamıya çox gözəl bəllidir ki, Nəcd şəhəri vəhhabilərin mərkəzi və əsas vətənləri idi ki, sonralar oradan digər şəhərlərə yayıldılar. Eləcə də bilirik ki, başın tükünü qırxmaq və saqqalı uzatmaq onların əlamət və nişanələrindəndir.
5. Hədislərdə Xəvaric barəsində “Onlar müsәlmаnlаrı öldürür, bütpərəstləri isə azad buraxırdılar” söylənilmiş sözlərin, vəhhabilər tərəfindən praktiki olaraq qəddarlıqla həyata keçirildiyinin şahidi oluruq.
6. Əbdullah ibn Ömər Xəvarici təsnifləndirərək deyir: “Bunlar kafirlər barəsində nazil olmuş ayələri möminlərə tətbiq edirlər.” Hazırda vəhhabilərin də bu metoddan istifadə etmələri keçmişdə xaricilərin getdiyi yolu xatırladır.
Allah sizə yar olsun.
15.06.25, 12:22
Təl-Əviv və Aşdod alovlar arasında və vahimədə 15.06.25, 12:21
İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun yeni açıqlaması 15.06.25, 12:20
İran Hayfada neft emalı zavodunu VURDU 12.06.25, 13:17
Prezident Pezeşkiyan: Biz ölkənin problemlərini həll etmək üçün Amerikaya ümid bəsləmirik 12.06.25, 12:12
UEFA-dan yeni qərar: qapıçı topu 8 saniyədən çox tutarsa... 12.06.25, 09:44
Çin, Rusiya və Latın Amerikası ölkələri İrana dəstək verdi 12.06.25, 09:27
Bu şəxslər Rusiyanı təcili tərk etməlidir 12.06.25, 09:17
Bakıda keçmiş diplomat özünü asdı 12.06.25, 09:15
ABŞ təhlükə səbəbilə Yaxın Şərqdən diplomatları geri qaytarır 11.06.25, 14:09
Tramp minlərlə miqrantı Quantanamoya göndərir 11.06.25, 11:13
Hərbçimiz intihar etdi - Foto 11.06.25, 11:07
Azərbaycanlı diplomat evində ölü tapıldı 11.06.25, 10:48
Yəmən İsrailə 2 raket atdı, biri aeroporta düşdü 11.06.25, 10:03
İran Ordusu Komandanı: Təhlükəsizlik Nazirliyinin nailiyyəti sionist rejimin üzünə bir sillədir 11.06.25, 09:42
Çin böyük savaşa hazırlaşır, ABŞ-ı "boğacaq" - Heqset 11.06.25, 09:33
İşğalçı İsrail 70-dən çox dinc fələstinlini qətlə yetirdi - Yardım gözləyən insanları öldürüblər 11.06.25, 09:31
Los-Ancelesdə komendant saatı tətbiq edilib 05.06.25, 12:50
"Rusiyanın qələbə qazanacağına inamımız tamdır" - Kim Çen In 05.06.25, 09:31
ABŞ Ukraynadakı vətəndaşlarına xəbərdarlıq etdi 05.06.25, 09:29
ABŞ-ın yeni tarifləri qeyri-qanunidir - Karni 05.06.25, 09:27
Yəmən ordusu növbəti dəfə İsrail aeroportuna zərbə endirdi 05.06.25, 09:01
BMV divara çırpıldı: 4 gənc öldü 04.06.25, 13:27
"Çin lideri ilə razılığa gəlmək olduqca çətindir" - Tramp 04.06.25, 11:19
Bakıda iki qardaş bıçaqlandı 04.06.25, 11:13
İranın Azərbaycandakı yeni səfiri seçildi 04.06.25, 10:44
Pezeşkian: Biz nüvə hüquqlarımızdan əl çəkməyəcəyik! 04.06.25, 09:24
Rusiya ordusu Sumıda daha iki yaşayış məntəqəsini ələ keçirdi 04.06.25, 09:05
Yəmən ordusu ABŞ-yə məxsus təyyarənin... 04.06.25, 09:03
Gəncədə 17 yaşlı qız xəstəxanada öldü 04.06.25, 08:58
Yer kürəsində 66 saat davam edən maqnit qasırğası başa çatıb 04.06.25, 08:56
“Qisas qaçılmazdır” - Medvedev yenə hədələyir 03.06.25, 10:38
Starmerin müharibə çağırışı dəlilikdir! - Maduro 03.06.25, 10:35
Əkin sahəsində meyit tapıldı 03.06.25, 10:11
Livan Hizbullahının Baş Katibi: İmam Xomeyninin (r.ə.) düşüncəsi səhnədə tam qüdrətlə mövcuddur 03.06.25, 10:06
Türkiyədə güclü zəlzələ: 14 yaşlı qız öldü 02.06.25, 10:54
Yəmən işğalçı İsrailə raket hücum edib 02.06.25, 10:43
İran qaraciyər transplantasiyası üzrə dünyada birinci yerdədir 02.06.25, 10:36
Yaşadığı evdə ölü tapıldı 02.06.25, 10:30
İran: Uranı zənginləşdirmənin alternativi yoxdur 02.06.25, 10:26
Pxenyan qızıl dövrə qədəm qoyur - NYT 01.06.25, 12:20
Parisdə kütləvi iğtişaşlar: ölü və yaralılar var 01.06.25, 09:37
ABŞ-də məzun günündə iki şagird güllələndi 01.06.25, 09:27
PSJ Çempionlar Liqasının qalibi oldu 31.05.25, 10:24
ABŞ-nin Çin üzərində texnoloji qələbə planı iflasa uğrayır 31.05.25, 10:17
Rusiya İranla parlament əməkdaşlığını gücləndirməyə hazırdır 31.05.25, 10:16
38 yaşlı qadın bıçaqlandı- Şübhəli qardaşıdır 31.05.25, 10:07
Braziliya: Biz İranın uranı zənginləşmə hüququnu dəstəkləyirik 31.05.25, 10:03
Rusiyalı turistlər Çinə vizasız səfər edə biləcəklər 29.05.25, 09:30
Trampa müharibə ilə bağlı yanlış məlumat verilir - Peskov 29.05.25, 09:30
Putinin sülh üçün tələbi yayıldı 29.05.25, 09:27
HƏMAS daimi atəşkəslə bağlı şərtlərlə razılaşdı 29.05.25, 09:23
General-mayor Səlami: : Barmaqlarımız tətikdədir... 29.05.25, 09:12
Liverpuldakı insident zamanı yaralananların sayı 79-a çatdı 28.05.25, 10:47
Rəsmi Pekin: Tayvan ABŞ ilə birlikdə Çini müharibəyə təhrik edir 27.05.25, 10:34
Vəhşi İsrailin qətliamı davam edir - 81 şəhid 26.05.25, 10:48
Putin tamamilə dəli olub - Tramp 26.05.25, 10:46
Çin Trampın Qızıl Qübbəsini sıradan çıxardır... 25.05.25, 11:11
Sionist əsirlərin ailələri: Netanyahu bizi fəlakətə doğru aparır 25.05.25, 10:58
Vatsapdan yeni funksiya 25.05.25, 10:57
İran ilk hava taksisini istifadəyə verdi 24.05.25, 09:40
Rus ordusu Radkovkanı ələ keçirdi 24.05.25, 09:38
Rusiya bir həftədə 1548 ədəd PUA vurub - MN 24.05.25, 09:36
Rusiya buna hazır olmalıdır - Putin 24.05.25, 09:09
Yəmən Ənsarullah lideriri: İslam ümmətinin səssizliyi sionistlərə cinayət törətmək üçün cəsarət verir 24.05.25, 09:08
İran və ABŞ arasındakı müzakirələrin beşinci raundu başa çatıb 22.05.25, 11:00
Omanın xarici işlər naziri: İran-ABŞ danışıqlarının beşinci raundu cümə günü keçiriləcək 22.05.25, 10:42
“Wikileaks” qurucusu işğalçı İsrailə belə etiraz etdi 21.05.25, 11:36
BMT-nin xüsusi məruzəçisi: İsrail Qəzzədə etnik təmizləmə aparır 21.05.25, 10:15
Ağstafada 27 yaşlı gənc bıçaqlandı 21.05.25, 09:12
Şimali Koreya lideri Rusiyaya səfər edəcək 21.05.25, 09:10
Suriyan parçalanmasına... - ABŞ 21.05.25, 09:03
PUTİNİN "SAĞ ƏLİ" MİQRANTLARI HƏDƏLƏDİ 20.05.25, 16:22
Rusiya dronlarla Ukraynaya hücum edib 20.05.25, 11:57
Ayətullah Xamenei: Tramp yalan danışıb 20.05.25, 11:55
Yəmən Silahlı Qüvvələri Hayfa limanında dəniz mühasirə planının başladığını elan edib 20.05.25, 11:37
ABŞ-la görüş üçün təklif almışıq - İran 20.05.25, 08:40
Kreml Putin-Tramp telefon danışığının bəzi detallarını açıqlayıb 