01 Sentyabr 2014
Sual.nur-az.com-da günün sualı
Ümumi
Cavab:
Bismillahir-rəhmanir-rəhim.
Əleykumus-salam.
Sələfilər zəmanənin xəvaricləridir. Sələfilər arasında ixtilaflar və bölünmələr var ki, bir-birlərini qəbul etmirlər və hər biri digərini xəvaric adlandırır.
Vəhhabilər və Xəvaricin oxşar cəhətləri
İslam tarixinə və xəvaric təliminә nəzər saldıqda bu iki təriqətin inanc xəttlərinin bir çox yerlərdə kəsişdiyinin şahidi oluruq.
Vəhhabilik və xəvaricin ideya və davranışlarındakı nəzəri və praktiki bənzərliklər aşağıdakılardan ibarətdir:
1. Xaricilər (xəvaric) vəhhabilər kimi, məşhur fikirlərə zidd, nadir rəy sahibidirlər; Məsələn: Xəvaric böyük günah işlətmiş şəxsi kafir sanırlar.
2. Xəvaricin fikrincə “Darul-İslami” (İslam diyarını), sakinlərinin böyük günaha bulaşacaqları təqdirdə, “Darul-hərb” (müsəlmanlarla döyüş halında olan diyar) adlandırmaq olar. Bu barədə vəhhabilər də eyni fikirdədirlər.
3. Bu iki dəstənin digər bir bənzərliyi, dini məsələlərin yersiz çətinləşdirilməsi və onları dərk etməkdə dar düşüncəlik və fikir donuqluğundadır. Xaricilər “La hukmə illa lillah” (hökm yalnız Allaha məxsusdur) cümləsinə sığınaraq, İmam Əlini (ə) hakimiyyətdən uzaqlaşdırdıqları kimi, vəhhabilər də təkcə bəzi ayələri digər ayələrə diqqət yetirmədən, əldə əsas tutaraq, müsəlmanları kafirlikdə ittiham еdirlәr.
4. Şübhəsiz vəhhabilər puç, yanlış və xurafatla dolu əqidələri ilə, xəvaricin dindən xaric olduğu kimi, dindən çıxmış sayılırlar.
Elə bu səbəbdən Səhihi-Buxaridə gəlmiş bir hədisin vəhhabilərə aid edilməsi heç də təsadüfi deyil.
Buxarinin İslam peyğəmbərindən (s) nəql etdiyi bu hədisdə deyilir: “Şərqdən bir qrup kişi zahir olar. Onlar Quran oxusalar da, oxuduqları boğazlarından yuxarı keçməz. Ox kamandan çıxdığı kimi dindən çıxarlar. Baş qırxmaq onların bir əlamətidir.”
Qəstəlani “İrşadus-sari” əsərində bu hədisi şərh edərkən yazır: «Şərq tərəfdən» dedikdə, Mədinə şəhərinin şərq tərəfi, Nəcd və bu kimi digər ərazilər nəzərdə tutulur.
Hamıya çox gözəl bəllidir ki, Nəcd şəhəri vəhhabilərin mərkəzi və əsas vətənləri idi ki, sonralar oradan digər şəhərlərə yayıldılar. Eləcə də bilirik ki, başın tükünü qırxmaq və saqqalı uzatmaq onların əlamət və nişanələrindəndir.
5. Hədislərdə Xəvaric barəsində “Onlar müsәlmаnlаrı öldürür, bütpərəstləri isə azad buraxırdılar” söylənilmiş sözlərin, vəhhabilər tərəfindən praktiki olaraq qəddarlıqla həyata keçirildiyinin şahidi oluruq.
6. Əbdullah ibn Ömər Xəvarici təsnifləndirərək deyir: “Bunlar kafirlər barəsində nazil olmuş ayələri möminlərə tətbiq edirlər.” Hazırda vəhhabilərin də bu metoddan istifadə etmələri keçmişdə xaricilərin getdiyi yolu xatırladır.
Allah sizə yar olsun.
Sələfilər zəmanənin xəvaricləridir. Sələfilər arasında ixtilaflar və bölünmələr var ki, bir-birlərini qəbul etmirlər və hər biri digərini xəvaric adlandırır.
Vəhhabilər və Xəvaricin oxşar cəhətləri
İslam tarixinə və xəvaric təliminә nəzər saldıqda bu iki təriqətin inanc xəttlərinin bir çox yerlərdə kəsişdiyinin şahidi oluruq.
Vəhhabilik və xəvaricin ideya və davranışlarındakı nəzəri və praktiki bənzərliklər aşağıdakılardan ibarətdir:
1. Xaricilər (xəvaric) vəhhabilər kimi, məşhur fikirlərə zidd, nadir rəy sahibidirlər; Məsələn: Xəvaric böyük günah işlətmiş şəxsi kafir sanırlar.
2. Xəvaricin fikrincə “Darul-İslami” (İslam diyarını), sakinlərinin böyük günaha bulaşacaqları təqdirdə, “Darul-hərb” (müsəlmanlarla döyüş halında olan diyar) adlandırmaq olar. Bu barədə vəhhabilər də eyni fikirdədirlər.
3. Bu iki dəstənin digər bir bənzərliyi, dini məsələlərin yersiz çətinləşdirilməsi və onları dərk etməkdə dar düşüncəlik və fikir donuqluğundadır. Xaricilər “La hukmə illa lillah” (hökm yalnız Allaha məxsusdur) cümləsinə sığınaraq, İmam Əlini (ə) hakimiyyətdən uzaqlaşdırdıqları kimi, vəhhabilər də təkcə bəzi ayələri digər ayələrə diqqət yetirmədən, əldə əsas tutaraq, müsəlmanları kafirlikdə ittiham еdirlәr.
4. Şübhəsiz vəhhabilər puç, yanlış və xurafatla dolu əqidələri ilə, xəvaricin dindən xaric olduğu kimi, dindən çıxmış sayılırlar.
Elə bu səbəbdən Səhihi-Buxaridə gəlmiş bir hədisin vəhhabilərə aid edilməsi heç də təsadüfi deyil.
Buxarinin İslam peyğəmbərindən (s) nəql etdiyi bu hədisdə deyilir: “Şərqdən bir qrup kişi zahir olar. Onlar Quran oxusalar da, oxuduqları boğazlarından yuxarı keçməz. Ox kamandan çıxdığı kimi dindən çıxarlar. Baş qırxmaq onların bir əlamətidir.”
Qəstəlani “İrşadus-sari” əsərində bu hədisi şərh edərkən yazır: «Şərq tərəfdən» dedikdə, Mədinə şəhərinin şərq tərəfi, Nəcd və bu kimi digər ərazilər nəzərdə tutulur.
Hamıya çox gözəl bəllidir ki, Nəcd şəhəri vəhhabilərin mərkəzi və əsas vətənləri idi ki, sonralar oradan digər şəhərlərə yayıldılar. Eləcə də bilirik ki, başın tükünü qırxmaq və saqqalı uzatmaq onların əlamət və nişanələrindəndir.
5. Hədislərdə Xəvaric barəsində “Onlar müsәlmаnlаrı öldürür, bütpərəstləri isə azad buraxırdılar” söylənilmiş sözlərin, vəhhabilər tərəfindən praktiki olaraq qəddarlıqla həyata keçirildiyinin şahidi oluruq.
6. Əbdullah ibn Ömər Xəvarici təsnifləndirərək deyir: “Bunlar kafirlər barəsində nazil olmuş ayələri möminlərə tətbiq edirlər.” Hazırda vəhhabilərin də bu metoddan istifadə etmələri keçmişdə xaricilərin getdiyi yolu xatırladır.
Allah sizə yar olsun.
14.01.25, 11:22
Bu gün Əmirəlmöminin İmam Əlinin (ə) mövlud günüdür 14.01.25, 10:59
İmam Əlinin (ə) buyuruqlarında ədalətli rəhbər 14.01.25, 10:53
İmam Əli (ə) rüşvətxor məmuru necə tənbeh etdi 14.01.25, 10:15
29 yaşlı qadın dəm qazından zəhərlənərək ölüb 14.01.25, 10:13
Tramp Baydenin xarici siyasətini kəskin tənqid edib 14.01.25, 09:41
İmam Əlinin (ə) müsəlmanlara son vəsiyyəti 13.01.25, 10:33
Meksikada İsrail rejiminin 2 hərbçisi həbs edilib 13.01.25, 10:21
Daha 85 min sakin Los-Ancelesdən təxliyə edilir 13.01.25, 10:18
Avtomobildə yanan şəxsin kimliyi bəlli oldu 13.01.25, 09:37
Rusiyadan bu torpaqları geri almaq mümkün deyil - ABŞ 13.01.25, 09:35
Mel Gibsondan şok: Buna görə şəhəri yandırdılar! 12.01.25, 12:21
Los-Ancelesdəki yanğında ölənlərin sayı 16-ya çatıb 12.01.25, 12:17
İran “Rizvan” süzən sursatını təqdim edib 12.01.25, 10:39
Slovakiya prezidenti Ukraynaya getməkdən... 12.01.25, 10:01
Rus ordusu Andreyevkaya yaxınlaşır 12.01.25, 10:00
ABŞ-ın düşmənçilik hərəkətləri cavabsız qalmayacaq - Rusiya 11.01.25, 11:48
Balakəndə məktəbli qız intihar etdi 11.01.25, 11:21
Tramp ABŞ tarixində mühakimə olunan ilk prezident olub 11.01.25, 11:19
Maduro ölkə parlamentində and içib 11.01.25, 11:03
Ənsarullah lideri: Fələstinlilərin aclığına biganə qalan bütün hökumətlər İsrailin cinayətlərində şərikdir 11.01.25, 10:10
İşğalçı İsrail ordusu “Anadolu”nun operatorunu öldürüdü 09.01.25, 09:00
Vəhşi İsrail Qəzzada BMT-nin 263 əməkdaşını öldürüb 08.01.25, 13:38
İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Bakıya gəlib 08.01.25, 10:32
Ukrayna ordusunun müdafiəsi yarıldı 08.01.25, 10:29
Soyuqdan donan Qəzzəli uşaq - Foto 08.01.25, 09:07
"Rusiya - Ukrayna müharibəsi altı aya bitə bilər" - Tramp 07.01.25, 10:05
Ərini öldürdü, doğradı və... 07.01.25, 10:00
Şimali Koreya səsdən 12 dəfə sürətli raketini... 07.01.25, 09:44
Yəməndə İngiltərə və Ərəbistan casus şəbəkəsi zərərsizləşdirildi 07.01.25, 09:42
Əbu Ubeydə: İşğalçıların Qərb sahilinin müqavimətini qırmaq cəhdi məğlubiyyətə məhkumdur 07.01.25, 09:38
Türkiyə və Amerikaya bağlı terrorçular toqquşdu - 100 ölü 06.01.25, 11:18
Rus ordusu bu şəhəri işğal etdi 06.01.25, 09:42
Ukrayna Donetskdə ən böyük litium yatağına nəzarəti itirdi 06.01.25, 09:29
Hizbullah rəsmisi: Hizbullah dəmirdən möhkəmdir 06.01.25, 09:13
Şimali Koreya bu ilin ilk raket buraxılışını həyata keçirib 06.01.25, 09:10
Cənubi Koreya polisinə prezidenti həbs etmək hüququ verilib 05.01.25, 12:32
Rusiya ordusu iki vilayəti tam ələ keçirməyə yaxındır 05.01.25, 11:00
Rusiyaya getmək çətinləşir: daha iki tələb… 05.01.25, 10:58
HƏMAS yaydı: İsrailli girov nələr dedi? 05.01.25, 10:44
Rusiya "Oreşnik"dən istifadəyə icazə verdi 05.01.25, 10:42
Pakistanda terror: Ölən və yaralananlar var 05.01.25, 10:41
SEPAH quru qüvvələrinin Böyük Peyğəmbər-19 təlimi başlayıb 05.01.25, 10:38
Bu gündən Rusiya polisi miqrantları ölkədən çıxara biləcək 05.01.25, 10:36
Qəzzada ağlayan və titrəyən uşaqlar... 05.01.25, 10:30
Şeyx Nəim Qasim: General Süleymani intellektual, siyasi və cihadçı səviyyələrdə strateji komandir idi 05.01.25, 10:16
İşğalçı İsrail yenidən qarışdı - İnsanlar küçələrə axışdı 04.01.25, 13:13
Nyu-York məhkəməsi yanvarın 10-da Trampa hökm oxuyacaq 04.01.25, 13:12
BMT TŞ-nın iclasında İsrailin qətliamlarından danışıldı - Riyad Mənsur göz yaşlarını saxlaya bilməyib 02.01.25, 14:05
ABŞ-da baş vermiş hadisədə həlak olanların sayı 15-ə çatdı 02.01.25, 13:40
Las-Veqasda partlayış - Terror 02.01.25, 13:30
General-leytenant şəhid Hacı Qasim Süleymani - Fotolar 02.01.25, 13:26
İşğal altındakı Qüdsdə israilli əsirlərin ailələri Netanyahunun evi qarşısında nümayiş keçirir 02.01.25, 13:25
ABŞ xaos içindədir, millətimizi iflasa uğratdılar 02.01.25, 12:40
Müqavimət davam edir və gücünü bərpa edib 02.01.25, 12:32
Trampa məxsus otelin qarşısında partlayış: 1 ölü, 7 yaralı 30.12.24, 13:49
Kabelaşvili and içən kimi... 30.12.24, 10:31
Yəmən: İsrailə qarşı 13 əməliyyat keçirilib 30.12.24, 10:29
İşğalçı İsrail ordusu 40 hərbçisinin öldüyünü təsdiqləyib 30.12.24, 09:34
Cənubi Koreyada bütün “Boeing 737-800”lər yoxlanılacaq 29.12.24, 13:06
Azərbaycanda sabahdan 7 günlük tətil başlayır 29.12.24, 12:10
Bizdən əl çək! - Kanadalı siyasətçidən Trampa 29.12.24, 11:59
Rusiyanın bəzi aviaşirkətləri Azərbaycana reyslərini ləğv edib 29.12.24, 11:29
Yəmən ABŞ-ın 30 milyonluq PUA-sını məhv etdi 29.12.24, 09:53
Putin təyyarə qəzasına görə Azərbaycandan üzr istəyib 29.12.24, 09:45
Rusiya bu şəhəri alsa, Donbası tam itirəcyik - Mujenko 29.12.24, 09:40
Cənubi Koreyada təyyarə qəzası: 179 ölü 28.12.24, 11:17
Azərbaycana 15 sm qar yağdı 28.12.24, 11:14
Ölümcül oyun yaranıb: 82 uşaq öldü 28.12.24, 11:13
Rusiyada dəhşət: kişi 4 azyaşlı övladını öldürdü 28.12.24, 10:22
ÜST rəhbəri işğalçı İsrailin hücumuna məruz qalmasından danışdı 28.12.24, 10:04
Almaniya rus silahı qarşısında müdafiəsizdir - Bild 28.12.24, 10:02
Fitso Zelenskiyə belə cavab verdi: Dayandırırıq! 28.12.24, 10:01
Rusiya XİN təyyarə qəzası ilə bağlı bu xəbəri təkzib etdi 28.12.24, 09:55
Xaçmazda ata oğlunu bıçaqladı 26.12.24, 13:18
Qəzzada xəstəxanada sionist rejimin casus şəbəkəsi aşkarlanıb 26.12.24, 12:34
Qalibaf təyyarə qəzası ilə bağlı Azərbaycana başsağlığı verdi 26.12.24, 10:18
Təyyarə qəzasında sağ qalanların yeni - Siyahısı 26.12.24, 10:12
İşğalçı İsrail bir neçə ilə yox olacaq – Fədəvi 26.12.24, 10:09
Suriyanı ələ keçirən ifratçıların 14 nəfəri məhv edilib 26.12.24, 09:54
Ayətullah Amili Azərbaycan xalqına başsağlığı verdi 26.12.24, 09:51
Araz Tranzit Dəhlizi 25.12.24, 13:35
Həniyənin qətli: İran BMT-yə müraciət etdi 25.12.24, 13:32
Yəməndən Təl-Əvivin mərkəzinə ballistik raket atılıb 25.12.24, 13:31
UNRWA: Qəzzada hər saat bir uşaq şəhid olur 