07 Oktyabr 2021
İmam Rzanın (ə) şəhadəti münasibətilə
İmamın Rza adlanmasının səbəbiİmam Əli ibn Musanın (ə) məşhur ləqəbi Rzadır (ə). Rəvayətdən belə bəlli olur ki, o həzrətin Rza adlanmasının bir neçə səbəbi vardır:
1. O həzrət Allahın asimanda razı olduğu, Peyğəmbərin (s) və məsum imamların (ə) Yer üzündə razı olduğu və bəyəndiyi bir şəxsdir.
2. Şiə və əhli-sünnə, hətta, müxaliflər də ondan razı olmuşlar.
3. O həzrət Allahın razılığına razı idi. Səbr məqamından da üstün olan bu gözəl və dəyərli məqam İmam Rzada (ə) daha açıq-aydın görünürdü.
Qeyd etmək lazımdır ki, bütün məsumlar Allahın razılığına razı olmuşlar, Allah da onlardan razı olmuşdur. Ancaq İmam Rzanın (ə) yaşadığı dövrdə belə bir əxlaqa malik olmaq İslam üçün çox zəruri və dəyərli idi. Ona görə də bu məsələ həzrətdə daha çox büruz etdi, dövrünün mürəkkəb çətinliklərini səbr, tədbir və xüsusi dözümlülüklə həll etdi.
Məmunun İmam Rzanı (ə) Mədinəyə dəvət etməsi
İmam Rza (ə) iyirmi illik imamlıq müddətinin on ilini Harunla bir dövrdə, beş ilini Əminin xilafəti və digər beş ilini də Məmunun xilafəti dövründə yaşamışdır.
İmam Rza (ə) Məmunun xilafəti başlayana qədər öz vətəni Mədinə şəhərində yaşamışdır. Məmun hakimiyyətə gəldikdən sonra öz xəbis məqsədinə çatmaq üçün İmamı (ə) Xorasana çağırdı.
İmam Rza (ə) əvvəl Məmunun dəvətini qəbul etmədi. Lakin Məmun və İmam Rza (ə) arasında çoxlu məktublaşmalar olduqdan və Məmunun təhdidindən sonra nəhayət, o, həzrət Əlinin (ə) nəslindən olan bir dəstə tanınmış şəxslərlə birlikdə Mərv istiqamətində hərəkət etdi.
İmam Rza (ə) Mədinədən çıxmağa hazırlaşanda, qohum-əqrəbasını toplayıb, onlardan onun halına ağlamasını istəmiş və buyurmuşdur: “Mən bir daha öz ailəmə tərəf qayıtmayacağam.”
Sonra Peyğəmbərlə (s) vidalaşmaq məqsədilə o həzrətin məscidinə daxil oldu. İmam (ə) neçə dəfə vidalaşsa da, yenə Peyğəmbərin (s) qəbrinə tərəf qayıdıb uca səslə ağladı. Sistani yazır: “Bu zaman İmamın (ə) yanına gəlib salam verərək onun üçün uğurlu səfər dilədim. İmam (ə) buyurdu: “Mənə yaxşı-yaxşı bax, cəddimin yanından uzaqlaşıb qürbətdə öləcəyəm və Harunun yanında dəfn olunacağam.”
İmam Rzanın (ə) karvanının yola düşməsi
Məmunun göstərişinə uyğun olaraq İmamın (ə) karvanı İrana tərəf yola düşdü. Karvan Nişapura çatdıqda camaat küçələrə axışdı, həzrətin dəvəsinin ətrafına toplaşdılar. Hamı İmamı (ə) gördüyünə görə sevinirdi. Çoxları sevincindən ağlayırdı. Hər kəs İmamla (ə) söhbət etmək, öz sualına cavab almaq istəyirdi. Şəhərin böyükləri həzrəti öz evlərinə dəvət edirdilər.
İmamın paytaxta çatması
İmam Rzanın (ə) karvanı şəvval ayının onunda Mərv şəhərinə çatdı. Şəhərdən neçə fərsəx kənarda Məmun, Fəzl ibn Səhl və Abbasilərdən olan digər əmirlər və böyüklər İmamı (ə) qarşılamağa çıxaraq böyük hörmətlə karvanı şəhərə daxil edirlər.
Yol yorğunluğunun çıxması məqsədilə bir neçə gün davam edən istirahətdən sonra İmam Rza (ə) ilə Məmun arasında müzakirələr başladı və Məmun həzrətə xilafəti qəbul etməyi təklif etdi. Məmunun əsil məqsədindən xəbəri olan İmam (ə) bu təklifdən ciddi şəkildə imtina etdi. Fəzl ibn Səhl heyrətlə deyir: “Xəlifəlik məqamını o günkü kimi heç vaxt dəyərsiz görmədim. Məmun hakimiyyəti Əli ibn Musa Rzaya (ə) verir, o isə hakimiyyəti qəbul etmirdi.”
İmam Rzanın (ə) xilafəti qəbul etməyəcəyini bəlkə də, qabaqcadan təxmin etmiş Məmun dedi: “İndi ki belədir, onda vəliəhdliyi qəbul et!”
İmam Rza (ə) buyurdu: “Məni bu işdə də üzürlü hesab et.”
Ancaq Məmun bu dəfə İmamın (ə) üzrünü qəbul etməyib, sərt və qəzəbli halda onu hədələyərək dedi: “Sən həmişə mənim fikrimin əksinə hərəkət edir və özünü mənim qüdrətimdən amanda görürsən. And olsun Allaha ki, əgər vəliəhdlikdən imtina etsən, səni zorla onu qəbul etməyə məcbur edəcəyəm. Əgər onda da qəbul etməsən, səni öldürəcəyəm.”
İmam Rza (ə) məcbur olub məsləhət üzündən Məmunun təklifini qəbul edərək buyurdu: “Mən vəliəhdliyi bu şərtlə qəbul edərəm ki, ölkə işlərində bir dəfə də olsun, hökm verməyim və hakimiyyət orqanlarında da hakim təyin etmək, yaxud vəzifədən uzaqlaşdırmaq, hökm və fətva vermək kimi işlərə qarışmayım.”
İnsanların ən alimi və səbirlisi
Əli ibn Məhəmməd ibn Cəhim deyir:
Bir gün Məmunun məclisinə getdim. İmam Rza (ə) da orada idi. Məmum İmamdan (ə) suallar soruşdu. İmam (ə) onun suallarının cavabını verdi. Məmun yenə sual soruşdu və həzrət cavabını verdi. İmam Rzanın (ə) əmisi Məhəmməd ibn Cəfər də həmin məclisdə iştirak edirdi. Məmun onun əlindən tutub dedi: Qardaşın oğlu barədə fikrin nədir?
Məhəmməd ibn Cəfər dedi: O, alim bir insandır və mən onun elm öyrənmək üçün alim yanına getməsini görmədim (yəni, elm ona Allah tərəfindən verilmişdir).
Məmun ona dedi: Qardaşın oğlu həzrət Rza (ə) risalət ailəsindəndir. Peyğəmbər (s) onlar barədə buyurmuşdur: “Bilin ki, mənim ailəmin yaxşıları və pakları uşaq ikən insanların ən səbirlisi, böyük ikən ən alimidir. Onlar sizi qurtuluşdan uzaqlaşdırmır və cəhalətə tərəf aparmır.”
Məclisdən sonra İmam Rza (ə) evinə qayıtdı. Həmin günün səhərisi həzrətin hüzuruna getdim, Məmunla o həzrətin əmisi arasında olan söhbəti İmama (ə) danışdım. İmam (ə) gülümsünərək buyurdu: “Ey ibn Cəhim! Məmunun sözləri səni aldatmasın. Çünki o, tezliklə məni gözlənilmədən və xəbərsiz qətlə yetirəcək. Allah mənim intiqamımı onadan alacaq.”
İmam Rzanın (ə) qətiyyətli cavabları
Məmunun göstərişi ilə böyük xristian, yəhudi, sabei və digər din və məzhəblərin, habelə əqaid məktəblərinin başçıları, filosof və alimlərdən ibarət bir məclis təşkil edildi. İmam Rza (ə) da bu məclisə dəvət olundu. Həzrət Məmunun cavabında buyurdu: “Sənin məkirli niyyətindən xəbərim vardır. Sabah inşallah, məclisdə iştirak edəcəyəm.” Həzrət məclisdə iştirak etdi və din alimlərinin müxtəlif suallarına cavab verdi. Müsəlmanların arasında dünyanın bütün elmləri və təfəkkürlərini dəqiqiliyi ilə bilən bir alimin olması onları heyrətə salmışdı.
İmam Rza (ə) katolikos Casəliqin sualının qarşısında həzrət Məhəmmədin (s) sonuncu peyğəmbər olmasını İncil kitabı və həzrət İsanın (ə) sözləri vasitəsilə sübuta yetirdi. Casəliq İmamın (ə) hikmətli sözlərini dinlədikdən sonra dedi: Həqiqətən sən deyəndir. And olsun Allaha ki, müsəlmanlar arasında sənin kimi bir şəxsin olmasına heç inanmazdım!
İmam Rzanın (ə) şəhadəti
Həzrət İmam Rzanın (ə) Məmunun göstərişi ilə şəhadətə yetişməsinə aid çoxlu rəvayət və sübutlar vardır.
Məmun öz hökumətini qorumaq məqsədilə İmamı (ə) Xorasana gətirdi, ancaq İmamın (ə) qətiyyətli rəftarı və fikirləri ilə rastlaşdıqda onun sözləri və davranışının qanunsuz hökuməti zəiflətdiyini başa düşdü. Digər tərəfdən də Abbasilər, İmam Rzanı (ə) öz vəliəhdi təyin etdiyinə görə Məmunu təhdid edirdilər. Nəhayət, Məmun öz məkirli planını həyata keçirməyi və həzrəti öldürməyi qərara aldı.
Məmun gecə vaxtı öz cinayətini həyata keçirdi və İmam Rzanı (ə) zəhərləyərək şəhid etdi. Səhər açılanda camaat Peyğəmbər övladının şəhadət xəbərini eşidəndə çox narahat oldular. Onlar baş və sinələrinə vuraraq Məmunun hiylə ilə İmam Rzanı (ə) şəhid etdiyini deyir, “Məmun Peyğəmbərin övladını öldürdü” deyə, fəryad qoparırdılar.
Beləliklə, İmam Rza (ə) 203-cü hicri qəməri ili, səfər ayının sonuncu günü 55 yaşında ikən Məmunun göstərişi ilə şəhid edildi və məzlumcasına, gecə vaxtı dəfn olundu.
14.01.25, 11:22
Bu gün Əmirəlmöminin İmam Əlinin (ə) mövlud günüdür 14.01.25, 10:59
İmam Əlinin (ə) buyuruqlarında ədalətli rəhbər 14.01.25, 10:53
İmam Əli (ə) rüşvətxor məmuru necə tənbeh etdi 14.01.25, 10:15
29 yaşlı qadın dəm qazından zəhərlənərək ölüb 14.01.25, 10:13
Tramp Baydenin xarici siyasətini kəskin tənqid edib 14.01.25, 09:41
İmam Əlinin (ə) müsəlmanlara son vəsiyyəti 13.01.25, 10:33
Meksikada İsrail rejiminin 2 hərbçisi həbs edilib 13.01.25, 10:21
Daha 85 min sakin Los-Ancelesdən təxliyə edilir 13.01.25, 10:18
Avtomobildə yanan şəxsin kimliyi bəlli oldu 13.01.25, 09:37
Rusiyadan bu torpaqları geri almaq mümkün deyil - ABŞ 13.01.25, 09:35
Mel Gibsondan şok: Buna görə şəhəri yandırdılar! 12.01.25, 12:21
Los-Ancelesdəki yanğında ölənlərin sayı 16-ya çatıb 12.01.25, 12:17
İran “Rizvan” süzən sursatını təqdim edib 12.01.25, 10:39
Slovakiya prezidenti Ukraynaya getməkdən... 12.01.25, 10:01
Rus ordusu Andreyevkaya yaxınlaşır 12.01.25, 10:00
ABŞ-ın düşmənçilik hərəkətləri cavabsız qalmayacaq - Rusiya 11.01.25, 11:48
Balakəndə məktəbli qız intihar etdi 11.01.25, 11:21
Tramp ABŞ tarixində mühakimə olunan ilk prezident olub 11.01.25, 11:19
Maduro ölkə parlamentində and içib 11.01.25, 11:03
Ənsarullah lideri: Fələstinlilərin aclığına biganə qalan bütün hökumətlər İsrailin cinayətlərində şərikdir 11.01.25, 10:10
İşğalçı İsrail ordusu “Anadolu”nun operatorunu öldürüdü 09.01.25, 09:00
Vəhşi İsrail Qəzzada BMT-nin 263 əməkdaşını öldürüb 08.01.25, 13:38
İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Bakıya gəlib 08.01.25, 10:32
Ukrayna ordusunun müdafiəsi yarıldı 08.01.25, 10:29
Soyuqdan donan Qəzzəli uşaq - Foto 08.01.25, 09:07
"Rusiya - Ukrayna müharibəsi altı aya bitə bilər" - Tramp 07.01.25, 10:05
Ərini öldürdü, doğradı və... 07.01.25, 10:00
Şimali Koreya səsdən 12 dəfə sürətli raketini... 07.01.25, 09:44
Yəməndə İngiltərə və Ərəbistan casus şəbəkəsi zərərsizləşdirildi 07.01.25, 09:42
Əbu Ubeydə: İşğalçıların Qərb sahilinin müqavimətini qırmaq cəhdi məğlubiyyətə məhkumdur 07.01.25, 09:38
Türkiyə və Amerikaya bağlı terrorçular toqquşdu - 100 ölü 06.01.25, 11:18
Rus ordusu bu şəhəri işğal etdi 06.01.25, 09:42
Ukrayna Donetskdə ən böyük litium yatağına nəzarəti itirdi 06.01.25, 09:29
Hizbullah rəsmisi: Hizbullah dəmirdən möhkəmdir 06.01.25, 09:13
Şimali Koreya bu ilin ilk raket buraxılışını həyata keçirib 06.01.25, 09:10
Cənubi Koreya polisinə prezidenti həbs etmək hüququ verilib 05.01.25, 12:32
Rusiya ordusu iki vilayəti tam ələ keçirməyə yaxındır 05.01.25, 11:00
Rusiyaya getmək çətinləşir: daha iki tələb… 05.01.25, 10:58
HƏMAS yaydı: İsrailli girov nələr dedi? 05.01.25, 10:44
Rusiya "Oreşnik"dən istifadəyə icazə verdi 05.01.25, 10:42
Pakistanda terror: Ölən və yaralananlar var 05.01.25, 10:41
SEPAH quru qüvvələrinin Böyük Peyğəmbər-19 təlimi başlayıb 05.01.25, 10:38
Bu gündən Rusiya polisi miqrantları ölkədən çıxara biləcək 05.01.25, 10:36
Qəzzada ağlayan və titrəyən uşaqlar... 05.01.25, 10:30
Şeyx Nəim Qasim: General Süleymani intellektual, siyasi və cihadçı səviyyələrdə strateji komandir idi 05.01.25, 10:16
İşğalçı İsrail yenidən qarışdı - İnsanlar küçələrə axışdı 04.01.25, 13:13
Nyu-York məhkəməsi yanvarın 10-da Trampa hökm oxuyacaq 04.01.25, 13:12
BMT TŞ-nın iclasında İsrailin qətliamlarından danışıldı - Riyad Mənsur göz yaşlarını saxlaya bilməyib 02.01.25, 14:05
ABŞ-da baş vermiş hadisədə həlak olanların sayı 15-ə çatdı 02.01.25, 13:40
Las-Veqasda partlayış - Terror 02.01.25, 13:30
General-leytenant şəhid Hacı Qasim Süleymani - Fotolar 02.01.25, 13:26
İşğal altındakı Qüdsdə israilli əsirlərin ailələri Netanyahunun evi qarşısında nümayiş keçirir 02.01.25, 13:25
ABŞ xaos içindədir, millətimizi iflasa uğratdılar 02.01.25, 12:40
Müqavimət davam edir və gücünü bərpa edib 02.01.25, 12:32
Trampa məxsus otelin qarşısında partlayış: 1 ölü, 7 yaralı 30.12.24, 13:49
Kabelaşvili and içən kimi... 30.12.24, 10:31
Yəmən: İsrailə qarşı 13 əməliyyat keçirilib 30.12.24, 10:29
İşğalçı İsrail ordusu 40 hərbçisinin öldüyünü təsdiqləyib 30.12.24, 09:34
Cənubi Koreyada bütün “Boeing 737-800”lər yoxlanılacaq 29.12.24, 13:06
Azərbaycanda sabahdan 7 günlük tətil başlayır 29.12.24, 12:10
Bizdən əl çək! - Kanadalı siyasətçidən Trampa 29.12.24, 11:59
Rusiyanın bəzi aviaşirkətləri Azərbaycana reyslərini ləğv edib 29.12.24, 11:29
Yəmən ABŞ-ın 30 milyonluq PUA-sını məhv etdi 29.12.24, 09:53
Putin təyyarə qəzasına görə Azərbaycandan üzr istəyib 29.12.24, 09:45
Rusiya bu şəhəri alsa, Donbası tam itirəcyik - Mujenko 29.12.24, 09:40
Cənubi Koreyada təyyarə qəzası: 179 ölü 28.12.24, 11:17
Azərbaycana 15 sm qar yağdı 28.12.24, 11:14
Ölümcül oyun yaranıb: 82 uşaq öldü 28.12.24, 11:13
Rusiyada dəhşət: kişi 4 azyaşlı övladını öldürdü 28.12.24, 10:22
ÜST rəhbəri işğalçı İsrailin hücumuna məruz qalmasından danışdı 28.12.24, 10:04
Almaniya rus silahı qarşısında müdafiəsizdir - Bild 28.12.24, 10:02
Fitso Zelenskiyə belə cavab verdi: Dayandırırıq! 28.12.24, 10:01
Rusiya XİN təyyarə qəzası ilə bağlı bu xəbəri təkzib etdi 28.12.24, 09:55
Xaçmazda ata oğlunu bıçaqladı 26.12.24, 13:18
Qəzzada xəstəxanada sionist rejimin casus şəbəkəsi aşkarlanıb 26.12.24, 12:34
Qalibaf təyyarə qəzası ilə bağlı Azərbaycana başsağlığı verdi 26.12.24, 10:18
Təyyarə qəzasında sağ qalanların yeni - Siyahısı 26.12.24, 10:12
İşğalçı İsrail bir neçə ilə yox olacaq – Fədəvi 26.12.24, 10:09
Suriyanı ələ keçirən ifratçıların 14 nəfəri məhv edilib 26.12.24, 09:54
Ayətullah Amili Azərbaycan xalqına başsağlığı verdi 26.12.24, 09:51
Araz Tranzit Dəhlizi 25.12.24, 13:35
Həniyənin qətli: İran BMT-yə müraciət etdi 25.12.24, 13:32
Yəməndən Təl-Əvivin mərkəzinə ballistik raket atılıb 25.12.24, 13:31
UNRWA: Qəzzada hər saat bir uşaq şəhid olur 