Аллаһ'а Улашмак Чок Колај

Аллаһ'а каршы көтү занлы олмактан јине О'нун раһметине сығынырыз. 

Аллаһ'а ҝиден јоллар маһлукларын нефеслери сајысынҹадыр. Һер бир шаһыс ичин бүтүн маһлукларын нефеслери сајысы кадар Аллаһ'а ҝиден јол вардыр. Ҝүнаһ батаклығына сапланмыш инсана исе кудретијле һер шеји каплајан Аллаһ'ын раһмети сыкыҹы ҝелир ве бу дурум раһмет капыларынын үзерине капанмасына себеп олур. Аллаһ'ын раһметине каршы даима үмитли ве ији нијетли олунмасы инсаны текамүл мерһалесине ен кыса јолдан улаштырыр. Аллаһ Теала мү'мин кулунун нијетине ҝөре такдир едер. Нијет һајыр олурса илаһи ираде ве такдир һајра вардырыр, акси дурумда инсанын шерре вармасы өнленемез. 

Инсан, нефсин ве шејтанын ортаклаша алдатмасы сонуҹу алемлерин Рабб'ине каршы кендисини көтү занлы олмаја алыштырыр. Јаратылыш һикмет ве фелсефеси доғрултусунда имтиһан ҝереғи күчүк бир олај каршысында сыкынтыја дүшме коркусујла јеисе капылыр, шејтана ве нефсине јеник дүшерек суи занна, умутсузлуға дүчар олур. Бу су-и зан ве көтүмсерлик, качмак истедиклери белаја тутулмаларына себеп олур. 

Аллаһ'а каршы көтү занлы олмактан јине О'нун раһметине сығынырыз. 

Аллаһ Тебарек ве Теала аффетмедиғи такдирде инсанын бу су-и занны ве көтүмсерлиғи Рабб'инин каршысында ҝереғи муамеле ҝөрмесине себеп олур. 

Ресул-и Екрем (с.а.а) олајлары һајра јорар, көтү јорумлардан һошланмазды. 

Ресул-и Екрем (с.а.а) Равзат-үл Кафи'де јералан бир һадисте шөјле бујурур: 

"Көтү јорум (тијаре), саһибинин назарына, ҝөрүшүне бағлыдыр. Еғер һафиф ҝөрүрсе һафиф олур, ағыр ҝөрүрсе ағыр олур. Һичбир шеј ҝөрмезсе һичбир шеј олмаз." 

О һалде Ресулуллаһ'ын (с.а.а) сүннетине ујмаја чалышан бир мү'мин, нефсини Рабб'ине каршы һүсн-ү занлы олмаја алыштырмалы ве Аллаһ-у Теала'дан аз бир амел каршылығы фазла бир каршылык беклемелидир. Зира Һак Теала һаккында һер не кадар һајыр чешитлеринден зан едип беклесе де Аллаһ'ын лүтф у кереми онун үстүндедир; инсанын заннынын сону вардыр. Ама О'нун кереминин сону јоктур. Һак Теала иһсанынын һүсн-ү заннын каршылығы олдуғуну һабер вермиштир. Һз. Али (а.с) шөјле бујурмуштур: 

"Сана һүсн-ү занлы оланын занныны доғрула." 

О һалде, -евлијанын дилијле ачыкламак ҝерекирсе- Һак Теала'нын кулларына каршы һүкүм ве такдири, һүсн-ү зан беслејенлерин занларыны доғрулајып ҝерчеклештирмек оларак тариф едилебилир. Бу дурумда Һак Теала'нын кендиси буна даһа евладыр. Һатта инсан һадислери инҹеледиғинде Һак Теала бир шаһсын һерһанҝи бир шеје һүсн-ү занны олдуғунда ону доғрулајып, иши онун ҝүзел занны доғрултусунда такдир бујурур, бу да Аллаһ'а олан һүсн-ү заннынын ҝајрисинден башка бир шеј деғилдир. Бүтүн һајырларын Аллаһ'тан олдуғуну билип, һүсн-ү нијетле һарекет едерсек, бу ҝүзел занларымызын, Аллаһ Теала'дан доғруланмыш оларак бизлере иаде едилдиғини ҝөрүрүз. 

Саһиһ олан һадислерде бујурулдуғуна ҝөре еғер бирисинин бир таша биле һајыр занны олурса Аллаһ-у Теала о ташта һајыр јаратыр. Рави, Имам'дан, "Таштан да мы?" дије сорунҹа Имам, "Һаҹер-үл Есвед'и ҝөрмүјор мусунуз?" дије ҹевап верди. Бу һадистен де Һак Теала-'нын, мү'минлерин бирбирлери һаккында олан ији нијетлерини доғрулајып ҝерчеклештирдиғини анлыјоруз. 

Аллаһ Теала'нын мү'минлерин, өлен бириси һаккында ондан һајырдан башка бир шеј билмедиклерине даир вердиклери шеһадетлерини доғруламасы, һүсн-ү заннын еһеммијетини ортаја којар. Һүсн-ү заннын ҝереғинден башка бир шеј сөјлемеменин инсан ичин не денли еткили олдуғуна ҝүзел бир өрнектир бу. Һак Теала бу шеһадети ҝечерли кылар. Һадисе ҝөре һаккында һүсн-ү зан олан өлү конусунда өнемли бир енҝел олмадығы такдирде Аллаһ Теала, һүсн-ү заннын ҝереғини, һем һүсн-ү зан саһиби ве һем де һаккында һүсн-ү зан булунан шаһыс һаккында ҝерчеклештирир. Ама һаккында һүсн-ү зан олан шаһыста бир енҝел сөз конусу олурса ону јалнызҹа һүсн-ү зан саһиби һаккында ҝерчеклештирир. Ајны шекилде еғер бириси диғер бирисине, ону һајыр еһлинден заннеттиғи ичин сајҝы ҝөстерирсе, Аллаһ Теала'нын ҝерчекте икрам едилен шаһсын ҹеһеннем еһли олдуғуну билмесине рағмен, һүсн-ү занда булунан шаһсы ҹеннете ҝөтүреҹеғи һадислерде ҝечмектедир. 

Кысаҹасы, мү'мин кардеши һаккында она емредилен һүсн-ү зан вазифесини јерине ҝетирирсе бунун севабы һем мү'мин кардешине, һем де һүсн-ү занда булунана јетишир. Аллаһ Теала'нын раһметијле онун занны доғруланыр, занны ҝереғинҹе иш јүрүр, ја да занны јалнызҹа кендиси һаккында ҝерчеклешир. Заннедилен һаккында ҝерчеклешмемеси исе, заннедене бир зарар ҝетирмез. 

Мү'минлере каршы һүсн-ү зан ташымак бүјүк бир раһмет капысыдыр. Белки де ҹемаат намазынын бүјүк севабы олдуғуна даир һадислер бу јүздендир. Зира мү'минлер ҹемаат имамына олан һүсн-ү занлары ҝереғинҹе онун намазынын кабул олдуғуну заннедер ве ону кендилеријле Аллаһ Теала арасында васыта кабул едерлер. Аллаһ Теала да бу һүсн-ү зан себебијле һепсинин намазыны кабул едер. Бу ҝиби өрнеклер чоктур. Теберрүк нијетијле мү'минин артығындан ичмек де бу кабилдендир. Земзем сујундан алынан фајда да ондан умулана ҝөредир. Бүјүклерден бирчоғу дүнјеви веја уһреви максатлар ичин Земзем сујундан ичерек муратларына еришмишлердир. 

Базы дуаларда истенмеси ҝерекен ен ији рызык, кесин иман ве Аллаһ'а һүсн-ү зан оларак белирленмиштир. Һатта базы һадислер конунун еһеммијетини вурҝуламак ичин, Аллаһ Теала'нын јерсиз һүсн-ү зан иддиасыны биле доғруладығыны һабер веријор. Имам Садык'тан (а.с) улашан бир һадисте шөјле бујурулујор: 

"Кыјамет ҝүнү бир кулун ҹеһеннеме ҝөтүрүлмеси емредилдиғинде о дөнүп ҝери бакар. Аллаһ Теала,"Кулуму ҝери чевирин" дер. Ҝери ҝетирилинҹе Аллаһ Теала она, "Неден дөнүп ҝери бактын" дије бујурур. О шөјле дер: "Рабб'им, сана олан занным бу деғилди." О заман Аллаһ Теала, "Заннын не иди?" дије сорар. О исе, "Рабб'им, сана олан занным бени аффедип кенди раһметинле бана ҹеннетте јер верменди." дер. О заман Аллаһ Теала шөјле бујурур: "Еј мелеклерим, кенди иззетиме, бүјүклүғүме ве јүҹелиғиме андолсун ки, бу кулум бир саат биле бана һүсн-ү занда булунмамыштыр. Еғер бир саат биле бана һүсн-ү занда булунсајды, ону атешле коркутмаздым. Факат јине онун бу јаланыны доғрулајып ону ҹеннете ҝөтүрүн." 

Иште бу ве бензери илаһи баһшиш ве раһметлери ачыклајан диғер һадислере диккат еттиғимизде калбимиздеки илаһи баһшишлере олан арзуларын да Аллаһ'а олан һүсн-ү зандан сајылмасы јөнү ҝүчленијор. Чүнкү бу арзулар еғер ҝерчек һүсн-ү зан олмаса да ен азындан буна намзет нијетлердир. Аллаһ Теала'нын кенди керемијле бунлары да ҝерчек һүсн-ү занлар ҝиби доғрулајып ҝерчеклештирир. Аллаһ Теала'нын һер ики дүнјада да һүкмү бирдир. "Раһман (Аллаһ)'ын јаратышында бир фарклылык ҝөремезсин." 

Факат һүсн-ү зан ташымак һүсн-ү занны баһане едерек иши быракып раһата далмак анламында деғилдир. Аксине, бу шејтанын һилелеринден бирисидир. Аллаһ Теала Муһаммед (с.а.а) ве пâк Еһл-и Бејт'и һүрметине бизи ве бүтүн мү'минлери шејтанын шерринден корусун. Там аксине һүсн-ү зан Аллаһ катында олана бүтүн бир вүҹутла јөнелип О'нун баһшишлерине даһа бир рағбетле бағланмајы ҝеректирир. Зира илаһи баһшишлерле танышып ондан јарарлананлар, буна даһа истекли олур, буна улашма јөнүнде зорлукларын колајлаштығыны ҝөрүрлер. Не истедиғини ве истедиғинин деғерини билен бириси ичин каршылығында вердиғи шеј аз ҝелир. 

Һз. Имам Рыза'дан (а.с) ҝелен бир һадисте шөјле бујурулмактадыр: "Аллаһ Теала Һз. Давуд'а (а.с) шөјле ваһјетти: "Кулум бир һајыр иш јапарса ону ҹеннете ҝөтүрүрүм." Һз. Давуд (а.с): "О һајыр недир ја Рабби?" дије сорду. Аллаһ Теала шөјле бујурду: "Бир мү'мин кулумун үзүнтүсүнү, бир һурманын јарысыјла биле олса ҝидермектир." О заман Һз. Давуд (а.с): "Аллаһым, сени таныјан кимсе асла сенден үмидини кесмез." деди." 

Өјлејсе јер иле ҝөк арасы бүјүклүғүнде, һичбир аклын тасаввур едемедиғи, һичбир ҝөзүн ҝөрмедиғи ҝерчек саадет јурду олан ҹеннети јарым һурма каршылығында лүтфеден Аллаһ'а ҹаһиллерден башка ким сырт чевирир?! 

Бөјле керем саһиби бирисијле муамеле јапмајы ким теркедер?! Теркедерсе не елде едер, јерини нејле долдурабилир?! О һалде бир ан ичин олсун Аллаһ'а јөнелмектен ҝафлет еден кимсе, јерини һичбир шејин долдурамајаҹағы бүјүк бир шеј кајбетмиш ве бүјүк бир зарара уғрамыштыр! 

Һејһат һејһат! бунунла карышығы олмајан бир фырсаты елденвермиш ве һич бир шејин телафи едемејеҹеғи бир зарара дүшмүштүр. Иште бунун ичин ве Аллаһ Теала'нын кулларына олан бүјүк ре'фетинден долајыдыр ки, мукаддес Ислам шериатында мүминлерин бүтүн һарекет ве дурушларына бүјүк севаплар ваади верилмиштир. Һатта Һз. Имам Зејнүл Абидин (а.с) шиаларына шу дуајы окумаларыны өғретмиштир: "Еј Аллаһ'ым, калплеримизин бүтүн фысылтыларыны, орҝанларымызын бүтүн һарекетлерини ве диллеримизин бүтүн конушукларыны сенин мүкафатыны казанан шејлерден кыл." Диғер бир дуада да шу табирин јер алдығыны ҝөрүјоруз: "Еј Аллаһ'ым, сенин зикринден ҝајры бир леззеттен сана истиғфар едерим." Аллаһ Теала'нын мүмин кулларындан истеғи ондан муамеле етмектен ҝафлет едерек телафиси олмајан бир зарара дүшмемелеридир. Бунун ичин она ҝиден јоллары маһлукатын нефеслери сајысынҹа карар кылмыштыр. өјле ки, Һер ким су ичтиғинде Һз. Имам Һүсејин'ин (а.с) сусуз шеһид едилдиғини анып о һазрети шеһид еденлере ланет едерсе Аллаһ Теала она јүз бин һајыр јазып јүз бин сејјиеји ондан ҝидерир; ону јүз бин дереҹе јүҹелтир. Јүз бин көлеји азад етмиш ҝиби севап казаныр ве кыјамет ҝүнү ону коркусуз оларак меб'ус кылыр. 

Бөјле керем ве баһшиш саһиби ҝанијји мутлак бир мевланын кендисине муһтач олан кулунун бир нефесини биле заји етмеје разы олаҹағыны мы саныјорсун? Асла! О, бу заваллы кулунун там манасыјла она јөнелмесини истијор. Зира О'на јөнелмектен башка бир шереф олмадығы ҝиби ондан ҝајри бир һајыр кајнағы да јоктур. Кулу О'на јөнелинҹе О да кулуна јөнелир. О кулуна јөнелинҹе де фазл ве кереминҹе давранып ону бүтүн дүшүнҹелеријле, һаракетлеријле, дурушларыјла, ујкусу ве ајыклығыјла Рабб'инин рызасыны казанмағы амачламаја һидајет едер. 

Һз. Имам Муһаммед Бâкыр'дан (Аллаһ'ын селамы она олсун) ҝелен бир һадис де шөјле бујрулујор: "Аллаһ Теала Һз. Давуд'а ваһј едерек: Кавмине билдир онлардан һерһанҝи бириси бен емреттиғим такдирде бана итаат едерсе беним де она итаат едерек бана итаат етмесинде она јардымҹы олмам бана һак олур. Еғер бенден биршеј истерсе она ата едерим, еғер бени чағырырса она иҹабет едерим. Еғер бана сығынырса она сығынак олурум. Еғер бенден јардым дилерсе она јардымҹы олурум. Ве еғер бана тевеккүл едерсе она ачык нокталарында бен корујуҹу олурум, еғер бүтүн һалк она бир һиле јапмаға којулсалар биле бен һепсинин үстесинден ҝелирим." бујурмуштур. 

Јине ҝениш раһметинден долајыдыр ки, заваллы кулуну зарарлы оланы быракын, һатта јарарсыз олан шејлерле мешҝул олмактан шиддетле таһзир етмиштир. ел-Ҹеваһир-үс Сенијје китабында шунлар јер алмактадыр: "Еј Адем оғлу, еғер калбинин касаветли, ҹисминин һаста, малынын ноксан, рызкынын јоксун олдуғуну ҝөрсен билмелисин ки, бунлар конуштуғун фајдасыз сөзлерин јүзүндендир." 

Нереде калсын ки, һарам сөз конушасын о һалде бош сөз сана зеһирден даһа зарарлыдыр. Зира зеһир сенин анҹак ҹисмини таһрип едебилир. Ојса бош сөзлер калби катылаштырыр, малы азалтыр, рызктан маһрум едер, ҹисми де һаста едер. 

Мерһамет саһиби јүҹе Аллаһ исе кулунун бөјле бир бүјүк бедбаһтлыға кендисини марез етмесине елбеттеки разы олмаз. Һатта Аллаһ Теала'нын кулуну фајдасыз сөзлереден долајы һесаба туттуғу ҝиби фајдасыз бакышлардан долајы да һесаба чекеҹеғи базы һадислерде јер алмыштыр. 

Иште кулунун, һатта бир бакышынын да боша ҝитмесини истемемесинден долајыдыр ки, алимин јүзүне Кабе'је, Ресулуллаһ'ын (с.а.а) неслинден олан сејјитлере ве ибрет алмак ичин маһлуклара бакмајы ибадет кылмыштыр. Һатта бир саат дүшүнмеји атмыш сене ибадет етмеје ешит кылмыштыр. "Нереје дөнсениз орасы Аллаһ'ын веҹһидир." Имам Садык (а.с) бабалары јолујла Һз. Ресулуллаһ'дан (с.а.а) ривајет едијор ки: 

"Аллаһ Теала Давуд пејҝамбере (Аллаһ'ын селамы она олсун) ваһједерек шөјле бујурду: Ҝүнешде отурана ҝүнеш дар олмадығы ҝиби раһметиме ҝирене де раһметим дар ҝелмез. Көтүмсер дүшүнҹелере капылмајана бир зарар ҝелмедиғи ҝиби де көтүмсер оланларса фитнеден куртуламазлар." 

Ҝөрүлдүғү үзере бу кутси илаһи һитап курдуғумуз бу илкеје ен бүјүк шаһидлерден биридир ки, көтүмсер олан кимсе Аллаһ Теала'ја олан су-и занны јүзүнден фитнеден куртулмајып бадбаһтлыға дүшер. Көтүмсер олмајан кимсеје исе Аллаһ Тела'ја ији нијет ташыдығындан долајы көтүмсер олан шејлер бир зарар вермејип Һак Теала'ја олан һүсн-ү занны һүрметине бела ондан деф олур. 

Кендисини Еһл-и Бејт'тен ҝелен һадислере адајарак онлара ујуп Аллаһ'ын раһметине ҝирен бир кимсе ичинсе асла дарлык сөзконусу оламаз. Аксине һер капысындан бин капы ачылан капылар онун јүзүне ачылыр, сонунда исе илим ве марифет нурујла ону калп иншираһы макамына улаштырыр. Бу макам исе Һак Теала'нын пејҝамбери Һз. Муһаммед (с.а.а) һаккында өвдүғү ен ефдал макамдыр. Аллаһ Теала Кур'ан'да шөјле бујурујор: "Сенин садрини (ҝөғсүнү) ачмадык мы?" 

Аллаһ Теала бир кулуна миннет којуп бу макама улаштырырса о артык дүнја ве аһирет белаларынын улашмадығы кимселерден олур ве еғер һерһанҝи бир бела да она улашырса бу анҹак диғеринин ве һалкын назарында беладыр; јокса онун кенди назарында Аллаһ Теала'нын она ҝөстердиғи бу белаја сабретме сонуҹу улашаҹағы Аллаһ'ын рызасы ве јүҹе макамлара назаран ен бүјүк леззетлерден ве ен афијетли баһшишлердендир. 

Иште бу јүзден Ашура ҝүнү Имам Һүсејин 'ин (а.с) базы асһапларына белалар шиддетлендикче јүзлери даһа да ачылыр ве онлары даһа чок севинч алырды. 

Аллаһ Теала сизе ве бизе бу макамлары бағышласын. 

Дүнјаја дүшкүн инсанлар нереде бөјле леззетлере улашабилирлер! Аллаһ Теала бизе јардымҹы ве векил олмакта јетерлидир. О не ҝүзел мевла ве не ҝүзел јардымҹыдыр.

Шејһ Сâдык ел-Беһрани