Ҝүнәш үфүгдән баш галдырыб аләми ишыгландырдығы кими гәлбим нура гәрг олду
Әлламә Мәһәммәд Һүсејн Һүсејни (Теһрани) өзүнүн “Гуранын нуру” адлы китабында шаһиди олдуғу бир әһвалаты белә нәгл едир: Ҝүнләрин бири Теһранда китаб алмаг үчүн “Исламијјә” адлы китаб мағазасына ҝетмишдим. Дүкан саһиби илә јахын мүнасибәтләримиз олдуғу үчүн һәр ҝөрүшүмүздә бир аз дүканда отуруб онунла сөһбәт едәр, чај ичиб динҹими алардым. Бу дүкан, малларыны топдан сатдығы үчүн китаблары дәстә бағланмыш һалда бирбаша анбардан верәрди. Мүштәриләринин әксә-ријјәти дә рајон китабчылары иди.
Сәһәр саат доггузда китабчы илә бирликдә дүканын анбарында китаблара бахырдым. Бу вахт анбара китаб алмаг үчүн орта јашлы бир киши дахил олду. Салам вериб, анбарын бир күнҹүнә кечиб китаб сечмәјә башлады. Һисс олунурду ки, дүканын көһнә мүштәриләриндәндир. Киши әлиндәки дәри гајышы јерә сәриб сечдији китаблары сәлигә илә онун үстүнә јығмаға башлады. Сечдији китаблара диггәт етдим, ҝөрдүм әксәрән Гуран, мәфатиһ, рисалә, дуа вә бу гәбилдән олан китаблардыр.
Китаблары үст-үстә јығыб раһладыгдан сонра гајышла дөрд бир тәрәфдән мөһкәм сарыјыб, галдырыб чијнинә кечирди. Әллијә јахын китаб јығмышды. Дедим јазығын инди чијни гырылыб дүшәр јерә. Чыхмаг истәјәндә бирдән дајаныб јаныглы сәслә деди: “Һәбибим Аллаһ, тәбибим Аллаһ, јарым, севҝили-ҹаным, ҹананым!”
Üзүнә бахдым, ҝөрдүм пөртүб; тәр алнындан сүзүлүб арыг сифәтиндәки дәрин јарыглардан кечәрәк јамаҹда ҹығыр ачмыш чешмә кими үзү ашағы ахыр.
Дедим: “Ағаҹан! Дәрвишҹан! Тәк јемәк әдәбдән дејил, бизә дә бир шеј вер!” (Мәнәви сүфрәнә бизи дә гонаг елә)
Буну демишдим, башлады әтрафында дөвр вурараг һүндүрдән вә јаныглы сәслә бөјүк ариф вә шаир Баба Таһир Үрјандан шер охумаға. Шеири охујуб дајанды. Јүкүнү јерә гојуб бир хејли ағлады. Сонра тутгун чөһрәси баһар тәравәтини дујан чичәкләр кими ачылмаға башлады. Шад вә хүррәм һалда ҝүлүмсүнүб алнынын тәрини силди. Дедим: “Әһсән! Афәрин! Мән һәгир, фәгир (алим бириси олсам да) јолда илишиб галмышам. Сизин дуаныза мөһтаҹам!”
Сөзүмә јенә арифанә бир шеир охумагла ҹаваб верди. Деди: “Әлһәмдулиллаһ, јолун јахшы јолдур. Сејјид! Мәни әлә салырсан, нәдир? Мәним өзүм бичарә вә мөһтаҹам, сән дә јүкүмүзүн үстүнә јүк артырма! Мән сизи таныјырам; “Гаим” мәсҹидиндә имам ҹамаатсыныз. О мәсҹидә ҝәлмишәм, јенә дә ҝәләҹәјәм. Мәним бәлли бир јерим-јурдум јохдур. Бир ҝүн бурдајам, о бири ҝүн башга јердә. Ҝеҹәләри ҝөзүмә јуху ҝетмир. Анам вәфат едәндән сонра евә чох аз-аз ҝедирәм.”
Дедим: “Инајәт Аллаһ тәрәфиндәндир. Амма заһириниздән белә бәлли олур ки, Аллаһын сизә хүсуси инајәти олмушдур. Бунун хас бир сәбәбими вардыр?”
Деди: “Бәли! Мәним гоҹа бир анам варды: зәиф вә һалсыз. Нечә илләр иди ки, хәстә һалда јатагда јатырды. Она өзүм бахыр, һәр бир истәјини јеринә јетирирдим: Јемәјини биширир, әл-ајағыны јујурдум; бир сөзлә, гуллуғунда дурурдум. Анамын хасијјәти олдугҹа пис иди. Һәрдән аҹыглананда мәнә сөјүш јағдырыр, мән исә динмәјиб дөзүрдүм. Һәр бир пис һәрәкәтинә гаршы тәбәссүмлә ҹаваб верирдим. Буна ҝөрә евләнмирдим. Јашым гырхы кечсә дә анамын бу хасијјәти илә аилә гурмағы гејри-мүмкүн һесаб едирдим. Билирдим ки, евләнсәм, ја ҝеҹи-тези аиләмиз дағылаҹаг, ја да башга бир јолу бу иди ки, мән ҝәрәк анамы атыб ҝедәјдим.
Анамы тәк гојмаға виҹданым һеч ҹүр јол вермирди. Бу үздән дә евләнмәдим, дедим мәним гисмәтимә дә белә јазылыб, ҝәрәк дөзәм.
Анамын дөзүлмәз хасијјәтинә сәбир етмәјимин нәтиҹәсиндә һәрдән ҝөзләнилмәдән гәлбимдә санки шимшәк чахыр, гәрибә ишартылар бәрг вурурду. Тәсәввүрәҝәлмәз раһатлыг, хош һаллар кечирирдим. Әлбәттә, бу һаллар кечиҹи, давамсыз олурду.
Гышын сојуг ҝүнләриндән бириндә анам тәк галыб горхмасын дејә јатағымы о јатан отагда салмышдым. Һәм дә дејирдим бирдән анамын бир шејә еһтијаҹы олар, мәни чағырар, ешитмәрәм. Кузәни һәмишә су илә долдуруб јаныма гојурдум ки, бирдән анам галхыб су истәсә, тез, сују она верә билим.
Ҝеҹәнин бир јарысы, алагаранлыгда анам су истәди. Тез галхыб касаны долдуруб она вердим, дедим: Бујур анаҹан.
Анам јухулу олдуғу үчүн мәним онун јанында олдуғумдан хәбәрсиз иди. Она ҝөрә дә башлады мәни сөјүб гарғымаға. Дедим, ана мән бурдајам, ал сују! Анам касаны алыб һәмин андаҹа башыма чырпды. Тез касаны ҝөтүрүб јенидән су илә долдуруб она узатдым вә дедим: Бағышла мәни ана, ешитмәдим, она ҝөрә ҝеҹ ҝәлдим, үзр истәјирәм.
Бир анлыг нә баш вердијини анламадым. Гәлбимдә бәрг вуран гығылҹымлар бирдән пүскүрүб вулкана дөндү. Ҝүнәш үфүгдән баш галдырыб аләми ишыгландырдығы кими гәлбим нура гәрг олду. Һәбибим, тәбибим–Аллаһым мәнимлә данышырды. Бу һал артыг кечиҹи олмады, о вахтдан гәлбимдә бир нур парламагдадыр.”
Бу ҝөрүшүмүздән сонра мән ону бир даһа ҝөрмә-дим.
Бу әһвалаты мән һәмин әтрафда јашајан дост-ларымдан бәзисинә данышанда, дедиләр ки, биз ону таныјырыг: Анасы нечә илдир ки, дүнјасыны дәјишиб, өзүндә дә гәрибә һаллар олур.
Китабчы достум деди ки, о һәмишә ҝәлиб мәним дүканымдан китаб апарар. Алдығы китаблары сәјјар шәкилдә, һәрдән бир јердә, јолун бир кәнарында дајаныб сатар. Олдугҹа дәгиг адамдыр. Она ҝөрә дә нә вахт ҝәлсә, анбара өтүрүрәм, өзү истәдији гәдәр китаб сечиб ҝөтүрүр. Китабларын пулуну да сатандан сонра ҝәтириб верир. Чох вахт өзүнү ҹаһил адамлар кими ҝөстәрир. Амма, әслиндә олдугҹа дәрин адамдыр.
Бу әһвалаты нәгл етмәкдә мәгсәдим анаја хидмәтин мәнәви нәтиҹәләрини бәјан етмәк иди. Ана гәлби Аллаһ меһринин вә сирринин хәзинәсидир. Әҝәр бағлы олса, асиманын гапылары бағланмышдыр, әҝәр ачыг олса, асиманын гапылары ачылмыш олар.
Çох ҝөрмүшүк Аллаһ јолунун јолчулары ҝеҹә намазларына галхмагла, оруҹ тутуб чилләләр сахламагла бу јолу баша вурмаға чалышмышлар, лакин, рәфтарлары аиләдә пис олдуғу үчүн зәһмәтләринин бәһрәсини дадмамышлар. Узун илләрин мәшәг-гәтиндән сонра бағлы гапы илә үзләшмишләр.
Амма әһвалатыны нәгл етдијимиз белә садә инсанлар узун вә мәшәггәтли ријазәтләрә баш гошмадан, тәкҹә һәггүннас мәсәләсинә риајәт етмәклә тез бир заманда али мәгамлара чатмышлар. Һәггүннас дедикдә, инсанын әтрафындакы адамларын һүгугларына риајәт етмәси нәзәрдә тутулур. Јәни сәнин әлинин алтындакы адамлары инҹитмәјәсән, әтрафындакыларла ҝөзәл давранасан, сәнә гаршы кобудлуг олса белә сәбирли давраныб ҝүзәшт едәсән. Бир сөзлә рәфтарымыза чох диггәт јетирмәлијик.
