Биринҹи хүтбә
اعوذبالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحَمدُلله الَّذی خَلَق السمواتِ و الارض و جَعَل الظُلماتِ و النور ثُمّ الَّذینَ کَفَروا بِرَبّهم یَعدِلون وَ الصَّلوه وَ السَّلام عَلی الهادی البَشیر، السّراجِ المُنیر، سَیدنا سَید الانبیاء وَ المُرسَلین، ابی القاسِم محمّد و علی آله الطَیبینَ الطاهِرین وَ لا سیَّما بَقیه الله فی الاَرَضین
Һәзрәт Әли (ә) там әјарлы тәгва нүмунәсидир
Өзүмү вә бүтүн әзизләри илаһи тәгваја дәвәт едирәм. Илаһи тәгва бир сәрвәтдир. Бүтүн дүнјаны бир јерә топласан, бу сәрвәтә чатмаз. Бүтүн дүнја малыны вериб десәләр ки, Аллаһа гаршы чых, евә бир дирһәм һарам ҝәтир вә дүнјада оланы ал, разылашан инсан зәрәр едиб. Аллаһ-Таала бујурур ки, кафир күфрлә ирәли ҝедәҹәјини ҝүман етмәсин. Аллаһ күфрдә, ҝүнаһда ирәли ҝетмәк тәсири гојмајыб. Буну Һәзрәт Әлидән (ә) башга бири дејә билмәјиб. Һәзрәт (ә) бујурур ки, бүтүн каинаты вериб, мүгабилиндә гарышганын ағзындан арпа габығыны алмағымы истәсәләр бу иши ҝөрмәрәм. Бәли, әҝәр елә бир инсан ахтарсан, бу јалныз Әлидир. Чохлары дүнја ширинликләри мүгабилиндә гырмызы хәтдән чыхар, аиләләри бәдбәхт едәр, јетимләрин ҝөзүнү јашлы гојар, бүтүн шәрафәтләрини ајаг алтына алар.
Намазын маһијјәти
Сөһбәтимизин мөвзусу намазын маһијјәтидир. Намазын маһијјәти будур ки, инсан Аллаһ гаршысында дурдуғуну анласын.
Мераҹ
Намаз гылан инсан өз сәфәринә бу “муһазат”ла, һүзуру дәрк етмәклә башлајыр. “Муһазат” үзбәүз дајанмаг мәнасындадыр. Намаз гылан инсан әсмаул-һусна, Аллаһын ҝөзәл адларына сәфәрә чыхыр. Илаһи ҹамал вә ҹәлалы сејр едир. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бу сәфәри мераҹ адландырыр. Һәзрәт (с) бујурур ки, намаз мөминин мераҹыдыр. Намаз сәфәрдир, јүксәлишдир. Неҹә дә ҝөзәл тәбирдир. Мераҹ ҝөјә јүксәлмәкдир. Намазгылан инсан Аллаһын һүзурунда дајанмагла беш сәфәрә башлајыр. Әҝәр намазынын дәјәрини билмәк истәјирсәнсә бу сөзләрә диггәтлә гулаг ас. Аллаһын һүзурунда “Аллаһу Әкбәр” демәклә сејр-сәфәр башлајыр. Инсан ҹамал вә ҹәлалда гәрг олур.
Һечин һәр шејлә мүгајисәси
Бу заман бир мүгајисә башлајыр. Бу мүгајисә ихтијарсыз олараг инсанын зеһнинә ҝәлир, ону ағушуна алыр. Бу мүгајисә һечин һәр шејлә мүгајисәсидир. Инсан намазда дүшүнүр ки, о һеч нәдир вә һәр шеј гаршысында дајныб. Аллаһ һечә иҹазә вериб ки, һәр шејин гаршысында дајансын. Неҹә бөјүк бир шәрәф! Бу мүгајисә башлајанда әзәмәтли бир һал јараныр. Инсан өзүндә бир нөгсан, әскиклик һисс етмәјә башлајаҹаг.
Дуанын башланғыҹ нөгтәси
Дуанын башланғыҹ нөгтәси дә бу мәгамдыр. Һеч нә һәр шејин гаршысында дуранда дили ачылыр. Дуанын сирри мадди еһтијаҹ дејил, һеч нә мәгамындан һәр шејә доғру галхмаг истәјидир. Амма инсан нә гәдәр дуа едирсә, ҝөрүр ки, аздыр, јенә дә ирәли ҝетмәлидир. Инсан елә тәшнә олур ки, онун тәшнәсини нәсә јатыра, сираб едә билмир. Фәратын сујун ичсә белә бу инсанын сусузлуғу, тәшнәси арадан галхасы дејил. Бүтүн дүнјанын сујуну бу адама ичирсәләр, јенә дә раһатлашмајаҹаг.
Инсанын тәшнәсини нә јатырар?
Илаһи ешги баша чәкдикҹә инсанын тәшнәси артыр. Әдәбијјатымызда бу тәшнәлик ҝөзәл тәсвир едилиб. Севҝи шәрабыны ҹам ҹам ардынҹа ичсән дә тәшнән әскилмәди. Нә бу шәраб сона чатыр, нә дә сәнин сусузлуғун!
Һаҹыларын сираб олма ҝүнү
Тәшнә инсан су ичмәклә сираб олмалы, раһатлашмалыдыр. “Тәрвијә” сираб олмаға, сусузлуғун јатмасына дејиләр. Һәҹҹә ҝедәнләр, тәмәттөдә олан инсанлар билир. Зилһиҹҹәнин 8-ҹи ҝүнүнүн ады тәрвијә ҝүнүдүр. Һаҹы һәмин ҝүн еһрам бағлајыб Әрәфата галхыр.
Тәшнәни јалныз Аллаһ јатыра биләр
Дејирләр гәдимдә һаҹылар Мәккәдән су ҝөтүрүб Әрәфата апарармышлар. Амма тәрвијә бу мәнада дејил вә инсанын тәшнәсини су јох, Аллаһ јатырыр. Һәмин ҝүн һәзрәт Пејғәмбәрин (с) бәләкдә олан Әлинин (ә) тәшнәсини өз дили илә јатырдығы дејилир. Бу мүнасибәтләр ҝүн Тәрвијә ҝүнү адландырылды. Аллаһ һәмин ҝүн һаҹыны сираб едир. Һәҹҹ елә Әрәфәдир. Әрәфә гуртаранда һәҹҹ гуртарыр. Һаҹы о шәхсдир ки, сәфәр мәгсәди вар. Һәзрәт Ибраһим дејир ки, Аллаһа доғру һәрәкәт үчүн јола чыхырам. Биз дә буну дејәк. Аллаһын һүзуруна ҝедәндә өзү әлимдән тутуб апараҹаг. Илаһи ешг јолуна дүзәлән ади су илә сираб олмаз. Имам Сәҹҹадын (ә) габы дүшдү гујуја. Гујунун сују галхды вә габы галдырды. Аллаһа әрз етди ки, Пәрвәрдиҝара әҝәр мән сусузамса, мәним тәшнәми бу су јатырмаз. Бу тәшнәни јалныз Сән јатыра биләрсән!
Пејғәмбәрин ҝөзүнүн ишығы
Намазда сүстлүк ҝөстәрән инсан ешитсин. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, Аллаһ-Таала мәним ҝөзүмүн ишығыны намазда гәрар вериб. Намаз гылдыгҹа ҝөз ишыгланыр. Арифләр дејир ки, илан кими нечә мүддәтдә бир дәфә габыгдан чыхын. Илан габыгдан чыханда ҝөзү ишыгланар. Бәли, намаз инсанын ҝөзүнү ачыр. Һәзрәт бујурур ки, намаз мәнә о гәдәр ширин олуб, аҹ инсан чөрәк һәсрәти чәкдији кими намаз һәсрәтиндәјәм. Сусуз инсан су ҝөрәндә неҹә һәјәҹанланырса, илаһи јолда сејр-сәфәрә чыхан инсан намаза мүнасибәтдә белә һәјәҹанлы, рәғбәтлидир.
Аллаһла рабитә тәшнәси
Нагис инсан бу һалы јашамаз, намаза етина ҝөстәрмәз. Камил инсан, һәзрәт Пејғәмбәр (с) кими билир намаз нәдир. Һәзрәт (с) 40 ил бу јолу ҝедиб, һәмин мәгама чатыб. Рәвајәти охујанда мәгсәдим варды. Һәзрәт бујурур ки, сусуз су ичәндә, аҹ чөрәк јејәндә, дајаныр вә дејир ки, бәсдир. Амма мән нә гәдәр намаз гылырамса дејә билмирәм бәсдир. Имам Сәҹҹад (ә) бүтүн ҝеҹәни намаз гылыр вә сәһәр Аллаһа сөзү бу олур ки, Илаһи, намаздан доја билмәдим! Бу, һәмин сираб олмајан тәшнәјә ишарәдир. Ким бу јолу ҝедә билсә, Аллаһ онун үчүн бир ширинлик нәзәрдә тутуб. Бу тәшнәјә инсан вүҹудунда јер верилиб. Сејр-сәфәрдә мәгсәдә доғру ҝедән инсан намазда ширинлик тапыр, Аллаһла рабитә сајәсиндә тәшнәси сираб олур.
Икинҹи хүтбә بسم الله الرحمن الرحیم
Өзүмү вә бүтүн әзизләри илаһи тәгваја дәвәт едирәм.
Тәгванын тәсирләри чохдур вә Аллаһ Гуранда бу барәдә әтрафлы данышыр. Дүнја вә ахирәт һөрмәти тәгванын бөјүк бәһрәләриндәндир. Аллаһ-Таала бу тәсирләри бир-бир садалајыр. Тәгванын бир тәсири будур ки, инсанын шәхсијјәтини горујар. Тәгвасы олмајан инсан јерлә јексан олар, шәхсијјәти ајаг алтында галар. Дүнја вә ахирәтдә абыр-һәјаны горујан тәгвадыр. Гијамәтдә шәхсијјәти, һөрмәти горумаг чәтиндир. Јалан данышан, ҹиловуну гырмыш шәһвәт ардынҹа ҝедән өз вәзијјәтини ҝөрәҹәк. Тәкрар-тәкрар бу дуаны охујун ки, Пәрвәрдиҝара, Гијамәтдә мәним шәхсијјәтими гору. Аллаһ Гуранда елә бир ајә бујурур ки, бу ајәни охујан ган ағламалыдыр. Али-Имаран сурәсинин 161-ҹи ајәсиндә бујурулур: “Һеч бир пејғәмбәрә әманәтә хәјанәт етмәк јарашмаз. Әманәтә хәјанәт едән шәхс, Гијамәт ҝүнү хәјанәт етдији шејлә (бојнуна јүкләнмиш һалда) ҝәләр. Сонра исә һәр кәсә ҝөрдүјү ишләрин әвәзи вериләр вә онлара һагсызлыг едилмәз!”
Гијамәтдә вај хаинләрин һалына!
Бир шеј оғурламыш инсан Гијамәтдә һәмин хәјанәти илә инсанларын арасында ҝәтириләр. Рәвајәтә ҝөрә Гијамәт сәһнәсинә һәр кәс оғурладығы шејлә ҝәтириләр. Дәвә оғурлајан дәвә илә ҝәтириләр. Дәвә оғрунун бојнунда елә нәрилдәјәр ки, оғру рүсвај олар. Бәс бејтүлмалла ев аланын, машын аланын, хәјанәт едәнин һалы неҹәдир!
Бејтүлмал хәрҹләмәјин чәтинлији
Мүһарибәләрдән бириндә мүсәлманлар кафирләрдән гәнимәт алдылар. Гәнимәтдә бүтүн мүсәлманларын пајы вар. Ола биләр ки, кимсә башгаларындан хәбәрсиз нәсә ҝөтүрүб. Пејғәмбәрин ҝөстәриши илә бир шәхс уҹа бир јерә галхды вә éлан етди ки, гәнимәтдән ким нә ҝөтүрүбсә, һәтта ијнә дә олса, ҝери гајтарсын. Бир шәхс бир овуҹ дәвә јуну ҝәтирди. Деди ки, дәвәмин паланы ҹырылыб, ону јамамаг истәјирәм. Һәзрәт бујурду ки, Мән дә өз пајымы версәм, бу бир овуҹ јунда башгаларынын пајы вар. Киши тәәҹҹүблә деди ки, ја Рәсуләллаһ, мән бу гәдәр чәтин олдуғуну билмирдим. О, ҝөтүрдүјү бир овуҹ јундан имтина етди. Белә бир мөвзуја диггәтсизликдән Аллаһа пәнаһ апараг.
Инкишафын әсасы вә сабит игтисадијјат
Сабит игтисадијјатын дөрд сүтуну вар: инсан потенсиалы, елм, техники васитәләр вә мүдиријјәт. Мүәллим вә фәһлә ҝүнүндә елм вә ишин әһәмијјәтини јада салырыг.
Һәгиги алим вә мүәллимин фајдасы
Һәгиги алим вә мүәллим варлыг аләминдә бүтүн зәррәләрә тәсирлидир. Алимин јерә, ҝөјә тәсири вар. Һәзрәт бујурур ки, бүтүн зәррәләр, јер алтында гарышгалар, суда балыглар, ҝөјдә мәләкләр ҝөзәллији өјрәдәнә салам-салават дејир. Нә үчүн? Чүнки мүәллимин елми һәр зәррәјә өз тәсирини ҝөстәрәр. Имам Садиг (ә) бујурур ки, алим өләндә јер вә ҝөј ағлар.
Алимин јер-ҝөјә јахынлығы
Имам Садиг (ә) бујурур ки, алим өләндә јер вә ҝөј ағлар. Алим јерә-ҝөјә јахын олдуғундан о дүнјадан ҝедәндә аләмин сүтунларынын ағламасы 70 ҝүн узанар. Онлар налә чәкәр ки, хејирли бир мүәллим дүнјасыны дәјишиб. Алимин өлүмүнә гәмләнән инсана Аллаһын әмри илә мин шәһидин савабы јазылар. Алимин, мүәллимин өлүмүнә нараһат олмајаны мүнафиг кими гејд едәрләр. Алимин өлүмүндән бөјүк мүсибәт јохдур. Алимин јерә, ҝөјә јахынлығы олмаса, она ағламазлар. Рәвајәтә ҝөрә пејғәмбәр дүнјасыны дәјишәндә јер-ҝөј 40 ил ағлар. Пејғәмбәр (с) бујурур ки, јер-ҝөј Имам Һүсејнә (ә) тарих боју ҝөз јашы ахыдар. Чүнки јахшы билирләр Һүсејнин (ә) дүнја үчүн ҝөрдүјү иши. Јер-ҝөј Һүсејнә ағлар, Јәһјаја ағлар. Рәвајәтдә дејилир ки, Имам Һүсејн шәһадәтә чатанда Ҝүнәш доғанда да, батанда да ҝөрүнмәмиш шәкилдә гызарды.
Јер-ҝөј Фирон вә онун гөвмүнә ағламады
Ибн Аббас бир рәвајәт нәгл едир. Рәвајәтдә Гуран ајәси јада салыныр. Аллаһ Гуранда Фирон вә әтрафынын мәһвиндән сөз ачыр: (Фиронун бүтүн әјан-әшрафы вә әсҝәрләри боғулуб тәләф олдулар). Онлар (өзләриндән сонра) нечә-нечә бағлар, чешмәләр гојуб ҝетдиләр;Нечә-нечә әкинләр, ҝөзәл јерләр (мөһтәшәм гәсрләр); Вә зөвг алдыглары нечә-нечә немәтләр (тәрк етдиләр); (Онлары) белә (ҹәзаландырдыг) вә она (онларын сәрвәтләринә, мүлкләринә) башгаларыны (Исраил оғулларыны) варис етдик; Онлардан өтрү нә ҝөј, нә дә јер ағлады. Онлара (төвбә етмәјә) имкан да верилмәди! (Әксинә, елә бу дүнјада ҹәзаларына чатдылар; ахирәт әзабы исә даһа шиддәтли олаҹагдыр. Будур күфрүн нәтиҹәси!)
Нә үчүн ағламады? Чүнки бу хәбис варлыгларын јер-ҝөјлә рабитәси јох иди. Онлар биҝанә идиләр. Пејғәмбәр (с) бујурур ки, дүнјада ја өјрәдән ол, ја да өјрәнән. Үчүнҹү јол фәлакәтдир. Фирон вә ардыҹыллары өләндә јерләри ҝөрүнмәди.
Мөминин өлүмүнә аләм ағлар
Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, мөминин әмәли хүсуси бир гапыја апарылар. Мөминин рузиси дә хүсуси гапыдан назил олар. Мөмин өләндә бу ики гапы ағлар. Пејғәмбәр бујурур ки, мөмин өләндә онун намаз гылдығы јерләр ағлар. Рәвајәтдә дејилир ки, сүбһ намазына дурмајана јатдығы јер ләнәт охујар. Бир инсан гүрбәтдә өләндә ағлајаны олмаса, намаз гылдығы јер она ағлар. Либасы ағлар. Әмәлләрин галхдығы гапы, ики мүвәккил мәләк ағлар. Чүнки онлар мөминдә хејири ҝөрүр. Бизим пис ишимизә јер-ҝөј ағлар. Лут гөвмүнүн ҝүнаһларына јер о гәдәр ағлады ки, ҝөз јашлары әршә дирәнди. Јалан данышырсан, сахтакарлыг едирсән, халгы инҹидирсән, јер-ҝөј бу пислијә ағлајыр. Ҝөз јашы әршә чатанда Аллаһ әршә әмр едәр ки, дашыны јағдырсын. Јерә әмр олунду ки, чәк онлары камына. Бир ҝәнҹ ширк етигада сүрүкләнсә, нә олар? Мәрјәм сурәсинин 89-91-ҹи ајәләриндә бујурулур: Сиз, доғрудан да, олдугҹа пис бир шеј етдиниз (чох бөјүк-бөјүк данышдыныз) ; Буна ҝөрә аз галды ки, ҝөјләр парчалансын, јер јарылсын вә дағлар јериндән гопуб учсун; (Мүшрикләрин) Рәһмана өвлад иснад етдикләринә ҝөрә!
Бәли, бу азғын етигадлардан дағлар парчаланмаға галыр.
Бөјүк инсанларын тәрбијәсиндә алимин ролу
Биз мүәллимдән бүтүн дүнјанын, суда, гуруда јашајанларын фајда ҝөтүрдүјүнә инанырыг. Мүәллимә һамы борҹлудур. Әтрафа бахсан, ким һансы мәгама чатыбса, мүәллимин зәһмәти вар. Алимләр, шәһидләр, һәзрәт Имам о јүксәк мәгама неҹә чатдылар?!
Мүәллим нә истеһсал едир?
Бири дәмирдән мил дүзәлдир. Һәр ишдә хаммал вар. Мүәллимин хаммалы нәдир? Мүәллимин хаммалы инсандыр. Мүәллим ушаглар тәрбијә едир ки, бу ушаглар бәшәријјәтин ҝәләҹәји үчүн фајдалы олур. Һарада ҝөзәл һисс, һадисә ҝөрсән, көкүнү ахтарсан, мүәллимдә тапарсан.
Мүәллимин тәгдири
Бу сөзләр ҝөзәлдир, амма мүәллими әмәлдә јүксәк тутмаг лазымдыр. Мүәллим бир евә саһиб олмаг үчүн гапылар дөјүр, дүшүр пис адамларын архасынҹа. Демә бу дөвләтин иши дејил. Дөвләтин әсил иши бу инсанлары ҹанаварларын ағзындан алмагдыр. Аллаһ бизә вәзифәләримизи јеринә јетирмәкдә јардымчы олсун. Имам Һүсејн (ә) өз өвладынын тәһсилини Әбдүррәһман Сәлмијә тапшырды. Ушаг ҝәлди деди ки, мүәллим мәнә Һәмд сурәсини өјрәтди. Имам Һүсејн (ә) о мүәллимә елә бир һәдијјә верди ки, мәбләғини дилә ҝәтирмәјә еһтијат едирәм. Хәбәр тутанлар етираз етдиләр ки, ја Имам, бу гәдәр һәдијјә олар! Һәзрәт бир ҹүмлә дејир ки, ЈУНЕСКО-нун шүары оласыдыр. Һәзрәт (ә) бујурду: “Онун вердији һара, мәним вердијим һара!”
Öтән һәфтә низамын Адсыз Дөјүшчүләри хүсуси әмәлијјат кечириб, ҹинајәткар бир дәстәни зәрәрсизләшдирдиләр. Мән онлара тәшәккүрүмү билдирирәм. Бу һадисә һәм бизә, мәсуллара бир хәбәрдарлыг иди, һәм дә ҹинајәткарлара. Ҝөрдүләр ки, гачмаға јоллары јохдур.
Инсан һагларыны тапдајанлар һагдан дәм вурур
Өтән һәфтә АБШ Хариҹи Ишләр Назирлији Ираны иттиһам етди. Дедиләр ки, Иран терроризми һимајә едир. Һәр ҝүн јени иттиһамларла чыхыш едирләр. Мәгсәдләри будур ки, мүзакирәләрдә Ирандан ҝүзәшт алсынлар. Мәгсәдләри Ислам Республикасынын бүнөврәсини сарсытмагдыр. Онлары нараһат едән нүвә енержиси дејил. Мәгсәдләри Иранын һәр ан артан игтидарынын гаршысыны алмагдыр. Биз нараһатыг ки, инсан һагларындан дәм вуран Америка өзү бу һаглары позмагда өндә ҝәлир. Имам Садиг (ә) бујурур ки, арабир шејтан өзү өзүндән сығынаҹаг ахтарар. Дејәр пәнаһ апарырам шејтанын шәриндән. Ајдын олур ки, бу шејтан чох пешәкардыр.
Демократијадан хәбәрсизләр АБШ-ын гуҹағында
Дүнјада ајрысечкилик бармагла сајыласы һал дејил. Һараја бахсаг, ајрысешкилик ҝөрәрик. Хиласкарын ҝәлишинә зәмин һазырлајан елә бу гүввәләрдир. Авропа Парламенти 2009-ҹу илдән бу ҝүнәдәк Иран әлејһинә 60 гәтнамә гәбул едиб. Амма Исраилин әлејһинә һеч олмаја ҝөздән пәрдә асмаг үчүн бир сөз дилә ҝәтирмәјиб. Әтрафда өлкәләр вар ки, сечки нә олдуғуну билмир. АБШ бу әлалтыларыны һимајә едир. Онларын һеч конститусијасы јохдур. Бу өлкәләр галыб, Иранын сечкиләрини һәдәфә алыблар. Бәли, ајдын олан будур ки, фәсад јер үзүнү бүрүјүр. Имам Заман (әҹ) нә вахт ҝәләҹәк? Јер үзүнү зүлүм бүрүјәндә. Зүлм евләрә дахил олаҹаг. Сонра Имам зүһур едәҹәк вә әдаләт јер үзүнү бүрүјәҹәк, евләрә дә дахил олаҹаг. Аллаһын ҝөзәл адлары да өзүнү зүһур дөврүндә ҝөстәрәҹәк.
Аллаһ-Таала бу мәмләкәти бүтүн шәр гүввәләрдән һифз етсин, онун иззәт вә гүдрәтини артырсын. Халгымыза бәсирәт версин ки, дүшмәни танысын вә онун неҹә гәддар олдуғуну ҝөрсүн. Бу дүшмәндә ијнә уҹу гәдәр инсаф-әдаләт јохдур.
Аллаһы анд верирәм ҝөзәл адларына, рәһманијјәтинә, өлкәмизә, хүсусән мәнтәгәмизә бәрәкәт јағышыны назил етсин.
Nur-az.com
