Гуран Әһли олун
Һәсән Һәсәнзадә Амули вә Әлламә Һәсәнзадә Амули кими танынан ајәтуллаһ Һәсән Тәбәри Амули һиҹрәтин 1307-ҹи илиндә дүнјаја ҝөз ачды. Бу шәхс, мүҹтеһид, руһани, ариф, философ вә һөвзә дәрсләринин тәдриси илә мәшғул олан бир шәхсдир. Ајәтуллаһ Һәсәнзадә Амули өмрүнүн 85 илини ҝеридә гојуб. О, танынмыш әхлаг устадларындандыр, фәлсәфә, урфан, фигһ, үсул, әдәбијјат, ријазијјат, физика, кимија вә диҝәр бир чох елмләри мәнимсәјиб. Бу ариф инсанын "Сирате-сүлук" китабында топланмыш әхлагла бағлы сөзләрини јада салмағын фајдалы олаҹағына инанырыг.
Гуран
Јахшы олар ки, уҹа Аллаһын, Пејғәмбәрин (с) вә онун Әһли-Бејтинин (ә) бәзи моизәләрини, һагг јолунун јолчулары үчүн зәрури олан төвсијәләрини јада салаг:
Гурани-Кәрим камил инсанын јазылы сурәтидир. Јәни Гуран Мәһәммәд (с) һәгигәтинин јазылы сурәтидир. Гурани-Кәримдә бујурулур: "Бу Гуран сизи ән јахшы јола һидајәт едир." Һәмчинин бујурулур: "Шүбһәсиз Аллаһын Рәсулу сизин үчүн ән ҝөзәл һәјат нүмунәсидир."
Гурана һәр нә гәдәр јахынлашсан, камил инсана бир о гәдәр јахынлашмысан. Одур ки, бах ҝөр Гурандан нә дәрәҹәдә фајдаланмысан? Чүнки онун ајәләринин һәгигәтләри әслиндә сәнин затынын дәрәҹәләридир вә онун дәрәҹәләри сәнин үчүн камиллик вә јүксәлиш пилләсидир.
Һәзрәт Әли (ә) Мәһәммәд ибн Һәнәфијјәјә вәсијјәтнамәсиндә бујурур: "Гуран оху, она әмәл ет, ваҹибләрини јеринә јетир, һалал вә һарамларыны, әмр вә гадағаларыны таны. Ҝеҹләринин онунла ојаг кечир, вә ҝеҹә-ҝүндүз ону оху. Чүнки Гуран Аллаһын мәхлуглары илә әһдидир. Мүсәлман олан шәхс һәр ҝүн бу әһди-пејмана бахыш кечирмәлидир. Һәтта ондан јалныз әлли ајә охумуш олсан белә, буну ет! Бил еј оғлум! Беһиштин дәрәҹәләри Гуран ајәләринә ҝөрәдир. Гијамәт ҝүнү Гуран гарисинә дејәҹәкләр: Гураны оху вә онун тәкамүл дәрәҹәләриндән јухары галх. Беһиштдә пејғәмбәрләр вә сиддигләрдән сонра һеч ким Гуран гариләриндән үстүн дејил."
Гуран Аллаһын немәт сүфрәси
Мәрһум Әләмүл-Һуда, Ибн Мәсуддан нәгл едир ки, Ҝирами Пејғәмбәр (с) бујурду: "Гуран Аллаһын немәт сүфрәсидир, һәр нә гәдәр баҹарырсынызса, ондан фајдаланын. Чүнки ән бош ев Гуран нуру олмајан гәлбдир." Гуранын "Мәдубә" адландырылмасы олдугҹа ҝөзәлдир. Әләмүл-Һуда "мәдубә" кәлмәси барәсиндә јазыр: "Мәдубә" әрәбләр арасында о хөрәјә дејилир ки, инсан ону һазырладыгда башгаларыны да ондан мејл етмәјә чағырыр. Бу ҝөзәл һәдисдә Исламын бөјүк пејғәмбәри Гураны охумаг вә ону һифз етмәк васитәси илә инсана аид олан фајданы мәдубә (хөрәк) адландырыб. Белә исә еј гардашлар! Ҝәлин бирликдә, сәмимијјәтлә Аллаһын сүфрәсиндә әјләшәк. Гәлбиниз, руһунуз һәр нә истәсә онда тапылар. Онда елә немәтләр вар ки, һәтта ҝөз онлары ҝөрәндә ләззәт алыр. Ҝәлин, бу әдәб мәктәбинә! Ондан үстүн әдәб вә ондан бөјүк мүәллим, тәрбијәчи тапа билмәзсиниз. Һагдан сонра зәлаләтдән башга бир шеј вармы?!
İмам Садигин намазда һушуну итирмәси
Сејјид ибн Тавус Имам Садиг барәсиндә (ә) белә нәгл едир: О һәзрәт намазда Гуран тилавәти заманы биһуш олурду. Бир дәфә өз ади һалына гајытдыгдан сонра ондан сорушдулар ки, белә тәсирләнмәсинә нә сәбәб олур? Һәзрәт ҹаваб верир вә онун ҹавабынын мәзмуну беләдир: "Аллаһын ајәләрини о гәдәр охујуб тәкрарладым ки, санки ону дејәнин өз дилиндән ешидирдим. Бу һалда артыг инсан гүввәси Аллаһын әзәмәтинин мүшаһидәсинә дөзүмсүз олур вә бу сәбәбдән мән һушуму итирдим."
Сејјид ибн Тавус јенә јазыр: Бил ки, Гуран сонсуз бир океандыр. Башга нә ҹүр ола биләр?! Ахы о илаһи фејзин мәзһәри вә тәҹәлласыдыр...
Гуран Ҹәвамиул-кәламдыр
Түрејһи дејир: Һәдисдә бујурулур ки, мәнә Ҹәвамиул-кәлим әта олунду; сөзләрин топландығы мәнә верилди. Бундан мәгсәд Гурани-Кәримдир. Чүнки Гуран кәлмәләри аздыр, амма мәнасы чохдур. Һәтта бујурулур ки, Гуранын һәр бир һәрфинин јетмиш мәнасы вар.
Бәли, сектор кими танынан һәндәси шәкилин 497,664 һәндәси дүстуру олдуғу һалда, Гуран һәрфләринин һәр биринин 70 мәнасынын олмасы тәәҹҹүблү дејил.
Еј Аллаһын хүсуси бәндәләри! Бунлар Фурган сурәсинин сонунҹу ајәләридир. Ҝәлин ону јалныз охумагла кифајәтләнмәјин, онлар барәсиндә дүшүнүн. Бу ајәләрдән һәр бири бир ҝөстәришдир вә һәр ким она әмәл етсә ниҹат тапаҹаг, гуртулаҹаг:
"Вә рәһманын бәндәләри јер үзүндә тәвазөкарлыгла һәрәкәт едәрләр" ајәсиндән сурәнин сонунадәк олан ајәләр нәзәрдә тутулур.
Рәһманын бәндәләринин сифәтләри Гуранда
Аллаһын хүсуси бәндәләри ашағыдакы сифәтләрә саһиб оларлар:
1-Јер үзәриндә тәвазүкарлыгла һәрәкәт едәрләр.
2-Ҹаһилләр онлара ҹаһилҹәсинә мүраҹиәт етдикдә, хош диллә, сағлам шәкилдә ҹаваб верәрләр.
3-Аллаһа олан ешгләри сәбәбиндән вә онун разылығыны газанмаг үчүн ҝеҹәләри сәҹдә вә гијам һалында кечирәрләр.
4-Даим дуа вә јалварышла дејәрләр: Илаһи, ҹәһәннәм әзабыны биздән узаг ет, бу әзаб чох пис әзабдыр вә ҹәһәннәм чох пис јер вә чох пис сондур.
5-Инфаг етдикдә исраф етмәзләр вә орта јолу тутурлар.
6-Аллаһа шәрик гошмазлар вә јалныз Аллаһы чағырырлар.
7- Аллаһын һарам етдији гәтл вә ҹинајәтдән чәкинәрләр.
8-Һеч заман зина кими ијрәнҹ бир әмәлә јахынлашмазлар вә һәр кәс бу чиркин әмәлә булашса, онун әбәди ҹәзасыны чәкәҹәк вә гијамәтдә әзабы ики гат олаҹаг. Јалныз о шәхсләр ки, төвбә едәрләр вә хејир әмәлләр ҝөрәрләр, әҝәр белә етсәләр Аллаһ онларын ҝүнаһларыны саваба чевирәҹәк. Һәр кәс төвбә етсә, әлбәттә ки, Аллаһ онун төвбәсини гәбул едәҹәк.
9- Батилә шәһадәт вермәзләр.
10-Дәјәрсиз инсанларын мәнасыз вә кобуд ишләриндән узаглашанда алиҹәнаблыгла узаглашарлар.
11-Аллаһын ајәләри онлара хатырладылдыгда корлар вә карлар кими онун кәнарындан кечмәзләр, әксинә аҝаһ гәлб вә ачыг ҝөз илә ону мүшаһидә едәрләр, онун барәсиндә дүшүнәрләр ки, нәтиҹәдә мәрифәт вә идраклары, иманлары артсын.
12-Аллаһа дуа едәркән белә дејәрләр: Илаһи, зөвҹәләримиз вә өвладларымыздан бизә ҝөзүмүзү ишыгландыраҹаг немәтләр бәхш ет вә бизи пакларын, тәгвалыларын рәһбәри ет. Белә бәндәләрин сәбр етмәләринин мүкафаты беһишт гәсрләри олаҹаг. Онлар һәмин јердә бир-бирләри илә салам, афијәт вә севинҹлә гаршылашаҹаглар вә ҝөзәл беһиштдә әбәди олараг сакинләшәҹәкләр.
Еј Пејғәмбәр (с) үммәтә де: "Әҝәр дуаныз, аһ-наләниз, аһ-зарыныз олмасајды, Аллаһ сизә һеч етина етмәзди, чүнки сиз кечмишдә Аллаһын ајәләрини вә онун пејғәмбәрләрини инкар етдиниз. Сизин бу инкарыныз сиздән әл чәкмәјәҹәк, онун нәтиҹәсини ҝөрәҹәксиниз. (одур ки, дуа илә ондан гуртулун)".
Гуран әһли ол
Һәзрәт устад Гуранын Аллаһын әһди олмасы барәсиндә бујурур: Бир ҝүн гапыны дөјдүләр, гапыны ачдым, ҝөрдүм бир ҹавандыр. Деди: Аға, дәстурул-әмәл (әмәл үчүн ҝөстәриш) дејин.
Дедим: Биринҹиси, Гуран әһли ол, икинҹиси сабитгәдәм ол.
Деди: Јенә дә бујурун. Дедим: Сән ҝет елә биринҹини јеринә јетир!
Устад Аллаһ олсун!
Һәмчинин бујурур: Зикр истәјирсиниз? Гуранын адларындан бири зикрдир. Зикр елә Гурандыр. Диггәтли олун, неҹә ки, дәрс үчүн мүәјјән вахт тәјин етмисиниз, Гуран үчүн дә белә олсун. Дәрсләриниздән бири дә Гуран олсун. Онун гаршысында дәрс алын вә устадыныз Аллаһ олсун!
Nur-az.com
